Grupa Capital Park zakończyła rewitalizację Fabryki Norblina, który po kilkunastu latach intensywnych prac projektowych, budowlanych i konserwatorskich powraca na mapę Warszawy. Na koniec sierpnia br. kompleks uzyskał pozwolenie na użytkowanie.
Teren przy ulicy Żelaznej to ponad dwa wieki historii, która pisała dla tego miejsca różne scenariusze. Teraz ponownie otwiera się na miasto zachwycając historyczną zabudową, w którą wkomponowana została nowoczesna architektura. Wielofunkcyjny projekt o całkowitej powierzchni ponad 65 tys. mkw. ma już w pełni wynajętą część biurową. Dla gości Fabryki Norblina dostępne są koncepty kulturalne, rozrywkowe i gastronomiczne, w tym m.in.: autorskie kino KinoGram, ekologiczny targ – BioBazar oraz największa w stolicy strefa gastronomiczna – Food Town.
MIEJSCE ODKRYTE NA NOWO
Rewitalizacja dawnych zakładów Norblin, Bracia Buch i T. Werner rozpoczęła się w 2008 roku, kiedy to 2 – hektarowy postindustrialny teren zlokalizowany u zbiegu ulic Żelaznej, Łuckiej i Prostej został zakupiony przez Grupę Capital Park. Przywrócenie do życia pofabrycznego kompleksu okazało się procesem niezwykle wymagającym i skomplikowanym zarówno na etapie projektu, jak i budowy. Pierwszy etap inwestycji obejmował prace przygotowawcze, m.in. opracowywanie koncepcji zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi, gromadzenie niezbędnej dokumentacji oraz uzyskiwanie wymaganych zezwoleń. Następnie przez cztery lata prowadzone były prace budowlane i rewitalizacyjne, w które zaangażowanych było w kluczowych momentach 1000 pracowników i ponad 100 konserwatorów. Dzięki inwestycji pofabryczne budynki wróciły do czasów swojej świetności, a nad nimi nadbudowana została ośmiopiętrowa nowoczesna przestrzeń biurowa utrzymana w industrialnym klimacie.
Fabryka Norblina to obecnie ponad 65 tys. mkw. całkowitej powierzchni, z czego 41 tys. mkw. stanowią nowoczesne biura klasy A+, a 24 tys. mkw. zaadaptowane zostały na przestrzeń rozrywkową, kulturalną, gastronomiczną i handlowo-usługową. Na terenie kompleksu znajdują się dwie kluczowe uliczki – Ludwika Norblina i Teodora Wernera, które są dostępne 24 h/dobę przez siedem dni w tygodniu. Powierzchnia biurowa projektu została już w 100 proc. wynajęta, natomiast przestrzeń rozrywkowa, gastronomiczna, kulturalna i handlowa skomercjalizowana jest aktualnie w ponad 65 proc. Za projekt architektoniczny Fabryki Norblina odpowiadała pracownia PRC Architekci. Głównym wykonawcą inwestycji była firma Warbud SA, z którą współpracowały m.in. Soletanche Polska, Maat4 i TKT Engineering. Za działania związane z konserwacją zabytków odpowiedzialna była firma Monument Service. Dla realizacji kompleksu zostało uruchomione finansowanie kredytowe udzielone przez Bank Pekao SA (99,3 mln euro) oraz Europejski Bank Inwestycyjny (60 mln euro), które łącznie ze środkami własnymi Grupy Capital Park pokryły koszty jego budowy.
Cały kompleks Fabryki Norblina posiada nowoczesną, dedykowaną temu miejscu aplikację budynkową, oferującą trzy poziomy dostępności: dla gości, dla najemców biurowych oraz dla dostawców. Dzięki takiemu rozwiązaniu odwiedzający kompleks mogą zapłacić mniej za miejsce parkingowe lub zakupić bilet na seans filmowy do kina. Pracownikom biur aplikacja umożliwia zdefiniowany dostęp do poszczególnych części budynku od momentu wjechania na parking do samego wejścia do biura. Natomiast dostawcy towarów do obiektu korzystać mogą z rezerwacji miejsca parkingowego w strefie dostaw. Aplikacja jest dostępna do pobrania bezpłatnie. Sukcesywnie będą dokładane do niej kolejne moduły i funkcjonalności.
REWITALIZACJA NA ŚWIATOWĄ SKALĘ
Realizacja Fabryki Norblina była procesem wieloetapowym, na który składały się niezwykle skomplikowane prace podziemne, instalacyjne, budowlane oraz konserwatorsko – restauratorskie. Rewitalizacji poddanych zostało 9 zabytkowych budynków oraz blisko 50 maszyn (42 urządzenia wpisane do rejestru zabytków), stanowiących ciąg technologiczny dawnej Walcowni Metali Warszawa, w tym ważąca 50 ton zabytkowa prasa hydrauliczna 1000T.
Podczas rewitalizacji przy trzech zabytkowych budynkach odbyły się spektakularne operacje budowlane. Oczy wszystkich zwrócone były na niezwykle rzadko stosowaną relokację jednego z historycznych budynków. Ważący 900 ton relikt tzw. domu fabrycznego Edwarda Luckfielda z powodu konieczności przeprowadzenia praz podziemnych został przesunięty o 15 metrów. Po pięciu miesiącach historyczny budynek powrócił na swoje pierwotne miejsce. Kolejnym niezwykle ciekawym procesem budowlanym było podwieszenie dwóch zabytkowych budynków – dawnego laboratorium mechanicznego oraz hartowni z XIX wieku, które łącznie ważyły 750 ton. Podwieszenie obiektów, które trwało 11 miesięcy zastosowane zostało w celu połączenia starych ścian budynków z nową płytą stropową. Łączny koszt wszystkich prac przy zabytkach Fabryki Norblina wyniósł ponad 87 mln zł.
Odrestaurowane z wielką pieczołowitością zabytkowe maszyny oraz platery będące dziełami sztuki użytkowej, podziwiać będzie można w Muzeum Fabryki Norblina, które już niedługo zaoferuje odwiedzającym cztery ścieżki zwiedzania – Ludzie, Architektura i Budynki, Maszyny i Urządzenia oraz Wyroby. Każda z nich dostępna będzie w trzech wariantach: Rodzina, Turysta i Ekspert. Koncepcja Muzeum jest nietypowa, ponieważ obiekty muzealne zlokalizowane są na całej przestrzeni kompleksu i dzięki temu włączone w życie współczesnego miasta.
FABRYKA KULTURY, ROZRYWKI I KULINARIÓW
Oryginalna oferta z wyróżniającymi się konceptami kulturalnymi, rozrywkowymi i gastronomicznymi, klimatyczne przestrzenie oraz widoczna na każdym kroku historia miejsca, której można dosłownie dotknąć. Fabryka Norblina to wielofunkcyjność na szeroką skalę. Kompleks wyróżnia jedyne w swoim stylu butikowe kino – KinoGram (3,3 tys. mkw.), na które składa się siedem kameralnych sal mieszczących łącznie 525 osób. Sale kinowe wyposażone są w najwyższej jakości rozwiązania technologiczne, stylowe aksamitne kanapy, fotele oraz drewniane stoliki. KinoGram jest również siedzibą Gildii Polskich Reżyserów, która merytorycznie wspiera jego działalność. W kinie zobaczymy też oryginalną statuetkę Oscara udostępnioną przez kompozytora Jana A.P. Kaczmarka, a także odwiedzimy działającą tu galerię sztuki Flow Art House. Miłośników zdrowej i nieprzetworzonej żywności z pewnością ucieszy bogata oferta BioBazaru (2 tys. mkw.) – pierwszego w Polsce targu z certyfikowanymi eko produktami, który po latach powrócił do pofabrycznych wnętrz. W Fabryce Norblina działa także największa w Warszawie strefa restauracyjna – Food Town, na którą składa się aż pięć zabytkowych hal i 23 koncepty gastronomiczne, serwujące dania z kuchni całego świata. Łącznie norblinowy food hall liczy 3,2 tys. mkw. powierzchni, w tym jedna z pięciu hal dedykowana jest wydarzeniom kulturalnym i rozrywkowym. Na terenie kompleksu znajduje się klimatyczny Piano Bar zlokalizowany w jednym z najstarszych obiektów, sięgającym czasów pierwszego właściciela tych terenów, Franciszka Ryxa, kamerdynera ostatniego króla Polski. Trzy poziomy zabytkowego budynku wypełnia muzyka grana na żywo. W Fabryce Norblina otworzyły się już także kwiaciarnia Buqiet, salon jubilerski YES oraz sklepy Alkohole Świata. W grudniu zostanie otwarty lokal wydawnictwa Tashka, które jest jednocześnie operatorem Muzeum Fabryki Norblina, a także bar z piwem kraftowym UWAGA Piwo, salon optyczny Sirene Eyewear.
W przyszłym roku w Fabryce Norblina pojawi się Muzeum Apple Polska (320 mkw.) oraz pierwsza w Polsce w pełni cyfrowa galeria sztuki – ART BOX Experience (800 mkw.). Poszerzy się również oferta gastronomiczna. Swoje lokale otworzą m.in. restauracje Soul Food, Paradiso, czy wracający po kilkuletniej przerwie na mapę stołecznej gastronomii – Blue Cactus. W pierwszym kwartale 2022 roku swoje podwoje dla klientów otworzy nowoczesny fitness klub – Orange Fitness (410 mkw.), a Grupa newonce.media zainauguruje swoją działalność w nowej siedzibie w budynku „Verit”. Przy Żelaznej będzie można też skorzystać z oferty drogerii i apteki SuperPharm oraz centrum dentystycznego sieci Medicover Stomatologia.
W części biurowej Fabryki Norblina swoje siedziby mają m.in. Allegro (24 tys. mkw.), Globalne Centrum Usług Biznesowych Japan Tobacco International (8,5 tys. mkw.), skandynawski usługodawca finansowy SEB Bank (3,3 tys. mkw.) oraz firma ofertująca usługi z zakresu facility management – ISS World Service Poland (4 tys. mkw.), Mount TFI – 375 mkw., City Office – blisko 380 mkw.
W II kwartale 2022 roku w budynku „Plater” zostanie otwarta druga autorska strefa coworkingowa Grupy Capital Park – Bee Creative. Na przestrzeni 1 tys. mkw. pojawią się stanowiska do pracy w otwartej, pokoje biurowe oraz sale konferencyjne.
NIECH ŻYJE SZTUKA!
Z historią kompleksu przy Żelaznej nierozerwalnie związana jest kultura i sztuka w nawiązaniu do pasji pierwszych właścicieli Fabryki oraz ich filantropijnej działalności. Ukłonem w kierunku kulturalnej spuścizny Norblinów jest powołana do życia Fundacja Fabryki Norblina, promująca młodych zdolnych artystów na zasadzie mecenatu. Fundacja wspiera rozmaite gałęzie sztuki, m. in. film, muzykę, design, organizuje też inicjatywy z udziałem największych autorytetów polskiej sceny artystycznej. Flagowym projektem Fundacji jest program stypendialny Music MasterClass z udziałem Mistrzów: Natalii Przybysz, Hani Rani, Adama Sztaby, Marka Napiórkowskiego, Kuby Badacha, Andrzeja Smolika i Piotra Metza oraz Mentorów Merytorycznych: Radka Łukasiewicza – teksty, Gabi Drzewieckiej – współpraca z mediami; Kamili Polit – coaching artystyczny, mec. Macieja Ślusarka – prawo autorskie, Wojciecha Olszaka – produkcja.
Fundacja ma także na swoim koncie współpracę z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie w ramach konkursu „A nuż widelec” na projekt plakatu opartego o wyroby pochodzące z dawnych zakładów, a także w ramach inicjatywy „O(d)twórz drzwi”. Zespół składający się ze studentów oraz absolwentów Wydziału Grafiki i Malarstwa, pod kierownictwem dr. hab. Jana Mioduszewskiego oraz dr. Marcina Władyki dokonał reinterpretacji artystycznej ośmiu par drzwi pochodzących ze starej fabryki.
W przestrzeni Fabryki Norblina swoje miejsce znalazły historyczne wózki, które dawniej sunęły po zachowanych tu szynach. Obecnie dzięki współpracy ze School of Form zyskały nowe życie jako ławki oraz podstawy do gablot z platerami. W zrewitalizowaną pofabryczną przestrzeń wpisały się też historyczne drzwi dawnych zakładów, które posłużyły studentom i absolwentom warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych do stworzenia unikatowej instalacji artystycznej.
Fabrykę Norblina zdobią ponadto trzy dzieła wybitnych polskich artystów. Na zewnętrznej ścianie historycznej zabudowy (u zbiegu ulic Żelaznej oraz Prostej) na 90 mkw. powierzchni wykonany został mural na podstawie obrazu Edwarda Dwurnika z 2009 r., pt. „Zakłady Norblina”. Dwa pozostałe dzieła malarskie znajdują się wewnątrz kompleksu. Obraz Poli Dwurnik stanowi artystyczne zaproszenie do Muzeum Fabryki Norblina, natomiast mural Tytusa Brzozowskiego, nawiązujący do otwartego na miasto kompleksu, pojawił się na ścianie przy głównym wyjściu z parkingu.
EKOLOGIA WPISANA W DNA
Flagowa inwestycja Grupy Capital Park od początku realizowana była z poszanowaniem środowiska i jest precertyfikowana w systemie BREEAM na poziomie Very Good. Ze względu na tkankę zabytkową oraz brak powierzchni biologicznie czynnej, teren wymagał wdrożenia przemyślanych rozwiązań, które spełnią wyjątkowe wymagania dla miejsca zabytkowego. Na terenie Fabryki Norblina w specjalnych donicach umieszczonych w stropie podziemnego parkingu, zasadzonych zostało 106 drzew o wysokości od 4 do 10 metrów. Wyróżnikiem Fabryki Norblina niewątpliwie jest ekologiczny transport i pierwszy w Polsce automatyczny parking dla rowerzystów na 95 miejsc. Z tego niezwykle wygodnego rozwiązania fani jednośladów będą mogli korzystać już na wiosnę przyszłego roku. Z myślą o miłośnikach dwóch kółek inwestor zaplanował także stojaki rowerowe, które pojawiły się na zewnętrznym terenie kompleksu. Poza automatycznym ogólnodostępnym parkingiem, w Fabryce Norblina znajduje się również 200 miejsc rowerowych dedykowanych pracownikom przestrzeni biurowych. Dla zmotoryzowanych użytkowników kompleksu jest dostępny 4-poziomowy, podziemny parking na 720 miejsc parkingowych.
FABRYKA NORBLINA:
Główni podwykonawcy inwestycji:
- PRC Architekci – twórcy projektu Fabryki Norblina
- Warbud SA – główny wykonawca inwestycji
- Soletanche Polska – partner współpracujący (wykonawca fundamentowania specjalistycznego)
- Maat4 – partner współpracujący (prace projektowe i instalacyjne)
- TKT Engineering – partner współpracujący (wykonawca instalacji sanitarnych i mechanicznych)
- Monument Service – partner współpracujący (prace konserwatorsko restauratorskie zabytkowych budynków oraz maszyn)
Instytucje finansujące:
- Pekao SA – 99,3 mln euro
- Europejski Bank Inwestycyjny – 60 mln euro
Fabryka Norblina w liczbach:
- 2 ha terenu
- 200 lat historii miejsca
- 9 budynków wpisanych do rejestru zabytków i 1 budynek historyczny
- Blisko 50 odrestaurowanych maszyn dawnej Walcowni Warszawa (w tym 42 wpisane do rejestru zabytków)
- 44 metry wysokości od gruntu
- Blisko 40 metrów głębokości
- 8 pięter nowoczesnej nadbudowy
- Ponad 65 tys. mkw. całkowitej powierzchni
- 41 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej
- 24 tys. mkw. przestrzeni rozrywkowej, kulturalnej, gastronomicznej i handlowo-usługowej
- 87 mln zł przeznaczonych na prace konserwatorsko restauratorskie
- 1 przesunięcie zabytkowego budynku o wadze 900 ton
- 2 podwieszenia zabytkowych budynków łącznej o wadze 750 ton
- 850 ton wagi historycznych maszyn
- 95 ogólnodostępnych miejsc w automatycznym parkingu rowerowym
- 200 miejsc na rowery dla pracowników biur
