W programie 12. LGBT Film Festivalu znalazły się między innymi filmy nie
zaakceptowane kiedyś przez cenzurę, pokazywane w drugim obiegu, dziś często
kultowe. Ten ważny kawałek historii rozwoju nieheteronormatywnego kina z Polski
i Niemiec to dziś już klasyczne pozycje.
Organizatorzy pokażą w sekcji Klasyki w sumie 6 filmów: 3 polskie i 3 nakręcone w Niemczech. Wszystkie z charakterystycznymi dla lat 80-tych smaczkami są dziś fascynującym świadectwem epoki.
„Taxi zum Klo” („Taksówką do klozetu”, 1980) to historia podwójnego życia niemieckiego nauczyciela. Portret miejskiego funkcjonowania ówczesnych gejów, stanowił w swoich czasach film przełomowy. Akcja dzieje się w Berlinie, który bohaterowie filmu postrzegają jako wielki seksualny plac zabaw.
– Każdy spacer po ulicach tego miasta to dla mnie przygoda. Może wydarzyć się wiele różnych rzeczy – mówił grający główną rolę reżyser i scenarzysta, Frank Ripploh.
Z powodu odważnych scen „Taxi zum Klo” stało się głośne i wypadło z oficjalnej, szerokiej dystrybucji w wielu krajach Europy. The British Board of Film Classification, organizacja odpowiedzialna za klasyfikację wiekową filmów i gier wideo w Wielkiej Brytanii, aż do 2011 roku zakazywała wyświetlania obrazu w pełnej, nieocenzurowanej wersji. Z powodu ogromnego zainteresowania widzów, film trafił jednak na ekrany kin undergroundowych i klubowych, gdzie zdobył status dzieła kultowego.
Portret
pijaczki”
„Zygfryd” (1986) w
reżyserii Andrzeja Domalika został uznawany za pierwszy polski film o
homoseksualności. Jest to adaptacja opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza w
którym alter ego pisarza, starzejący się koneser sztuki Drawicz (Gustaw
Holoubek) ulega fascynacji atrakcyjnym artystą cyrkowym, tytułowym Zygfrydem
(Tomasz Hudziec). Moment w którym chłopak pozuje Drawiczowi do aktu to jedna z
niewielu scen męskiej nagości w kinie PRL-u. Film spotkał się z wyjątkowo
przychylną oceną recenzentów, otrzymał liczne wyróżnienia, w tym nagrodę za
debiut na Festiwalu w Gdyni. Po latach jako jedyny polski obraz znalazł się
encyklopedii kina LGBT „Images in the Dark”.
– Domalik, zarówno jako reżyser, jak i scenarzysta, adaptując opowiadanie Iwaszkiewicza nieco je odmienił, rozszerzył o cały, praktycznie nieistniejący w literackim oryginale, drugi plan, nie gubiąc jednakże jego poetyki, atmosfery i owych delikatnych podtekstów, homoseksualnych zwłaszcza. „Zygfryd” pozostał dziwną opowieścią o niecodziennym związku dwu mężczyzn z dwu całkowicie różnych, odrębnych światów – napisano po premierze w jednej z recenzji.
„Nadzór” (1983) Wiesława Saniewskiego to jedyny w PRL-u film z silnymi wątkami lesbijskimi. Akcja dzieje się w żeńskim więzieniu do którego z wyrokiem dożywocia trafia Klara (Ewa Błaszczyk). Jest obserwatorką miłosnej relacji koleżanek z celi: Danusi (Gabriela Kownacka) i Ali (Elżbieta Zającówna), a także obiektem uwodzicielsko-perwersyjnej gry prowadzonej przez bezwzględną strażniczkę Kingę (Grażyna Szapołowska, świeżo po roli w „Innym spojrzeniu”). Film zgodnie uznany przez krytykę za wybitny, wszedł na ekrany polskich kin dwa lata po realizacji, tylko w wąskim rozpowszechnianiu.
„Pożegnanie jesieni” (1990) w reżyserii Mariusza Trelińskiego zdaniem wielu jest najbardziej queerowym polskim filmem. To rozbuchana adaptacja powieści Witkacego pokazującej świat chylący się ku upadkowi. Głównym bohaterem jest młody, atrakcyjny pisarz Atanazy Bazakbal (Jan Frycz), którego uwodzić próbują zarówno liczne kobiety, jak i – skutecznie – mężczyzna: hrabia Łohoyski (brawurowa rola Jana Peszka). Wspomnieć trzeba także postać Heli Bertz (Maria Pakulnis), prototyp gejowskiej dowy. Znakomite kostiumy, scenografia, zdjęcia, muzyka i aktorstwo zapewniły filmowi liczne nagrody.
– Krzysztof Zanussi stwierdził, że mój pocałunek z Janem Fryczem to najbardziej namiętny pocałunek powojennego polskiego kina – powiedział po latach Jan Peszek w wywiadzie dla „Repliki”.
„Pożegnanie
jesieni”
12. LGBT Film Festival będzie odbywał się w 8 miastach oraz online:
WARSZAWA, Kinoteka 17-24 września
GDAŃSK, Kino Kameralne Cafe 17-24 września
WROCŁAW, Kino Nowe Horyzonty 17-23 września
KRAKÓW, Kino Pod Baranami 17-23 września + e-kinopodbaranami.pl, 24 września-3 października
ŁÓDŹ, Kino Bodo 18-23 września
POZNAŃ, CKZ/Kino Pałacowe 27 września-3 października
KATOWICE, Drzwi Zwane Koniem 29 września-3 października
BYDGOSZCZ, MCK/Kino Orzeł 30 września-3 października
ONLINE, na platformie Outfilm.pl 4-18 października
Szczegóły na stronie https://lgbtfestival.pl/ i na Facebooku: https://www.facebook.com/LGBTfestival
