Idea Zielonych Szlaków Warszawy, nad którą pracowaliśmy przez ostatnie trzy lata – zakłada funkcjonalne połączenie wielu niezależnych i różnorakich terenów zieleni: skwerów, parków, ogrodów, ogródków działkowych, lasów, rezerwatów, fortów, wybranych cmentarzy w spójne szlaki pieszo-rowerowe o ujednoliconej identyfikacji przestrzennej, uzupełnione o nasadzenia drzew, małą architekturę, inwestycje infrastrukturalne, jak przejścia i przejazdy przez ulice, kładki, mikrotunele oraz obiekty użyteczności publicznej.
Koncepcja wyrosła z obserwacji przestrzeni miasta i jej charakteru: ekstensywna zabudowa przeplata się z terenami zieleni, które budują obraz Warszawy jako aglomeracji o bujnym ekosystemie, co czyni ją miastem wyjątkowym pośród wielu innych ośrodków miejskich o intensywnej urbanistyce.
Po dokładniejszej analizie okazuje się jednak, że tereny zieleni mimo że ze sobą sąsiadują, odseparowane są od siebie np. trasami szybkiego ruchu (przykładowo: Park Kaskada i Park Stawy Kellera), a ich naturalna różnorodność nie jest spięta ujednoliconą identyfikacją wizualną (oznaczenie w terenie, mała architektura). Warszawska zieleń, to obecnie oazy mikroklimatu, do których trzeba celowo „przedzierać się”, by z nich skorzystać.
Zielone Szlaki uczynią miasto szytym zielenią, w jej oczywiście służebnym charakterze wobec podstawowych funkcji miejskich: realizacji codziennych potrzeb życiowych i zawodowych mieszkańców.
Istotną cechą idei Zielonych Szlaków jest ich interdyscyplinarny charakter. Zieleń, to tak naprawdę: kształtowanie przestrzeni, ochrona środowiska, system transportowy, inwestycje, sport i rekreacja, a także zarządzanie miastem, czy ochrona zabytków (np. fortyfikacji). Propozycja całościowego spojrzenia na tereny zieleni ma na celu również usprawnianie kierowania rozwojem Warszawy i funkcjonowania stołecznego Urzędu z jego wieloma wewnętrznymi komórkami.
Ważnym elementem idei jest obecnie wstrzymana przez władze samorządowe realizacja wyłonionej w konkursie kładki pieszo-rowerowej przez Wisłę, która będzie jedynym dedykowanym pieszym łącznikiem między szlakami w obu częściach miasta. Inwestycja ta jest wręcz wymogiem społecznym i cywilizacyjnym, gdyż upodmiotowi pieszych i rowerzystów w przeprawie przez rzekę w obliczu zagrożenia dla ich zdrowia i życia ze strony ruchu kołowego na stołecznych mostach (śmierć rowerzystki na moście Poniatowskiego).
Zielone Szlaki w pewnym stopniu powstają w sposób nieuświadomiony: realizowany jest np. tunel w nasypie kolejowym umożliwiający przejście do Cmentarza Cholerycznego lub – prowadzone są prace nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który z Zakola Wawerskiego być może uczyni park o randze ogólnomiejskiej.
Należy podkreślić, że koncepcja Zielonych Szlaków jest propozycją ich przebiegu, który może ulec zmianie i być uzupełniony pod wpływem głosu mieszkańców. Realizacja przewidywana jest na ok. 10-15 lat – i może trwać jak proces planowania przestrzeni: nieustająco.
Warto, by pomysł został wpisany do tworzonego nowego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Warszawy.
Mówi się, że Warszawa przyszłości, to Warszawa zielona. Warszawa przyszłości powinna być uszyta zielenią, jako ważnym walorem dającym odprężenie mieszkańcom i budującym markę miasta na arenie krajowej i międzynarodowej.
* Zielone Szlaki Warszawy w liczbach:
– 129 wybranych terenów połączonych szlakami na obu brzegach Wisły,
– łączna długość: ok. 237 km.
* Zakres koncepcji:
– prezentacja przebiegu szlaków i oznaczenie połączonych nimi terenów zieleni,
– wskazanie wybranych inwestycji uzupełniających, jak np. pawilony „Stacja Szczęśliwice” (przewidziane miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla tego rejonu miasta),
– koncepcja pawilonów oraz rozwiązania konstrukcyjnego i architektonicznego kładki dla pieszych i tunelu w nasypie kolejowym.
Stworzenie Zielonych Szlaków wymagać będzie wewnętrznej synergii biur i wydziałów Urzędu Miasta, ale także współpracy wielu podmiotów zewnętrznych, zarówno społecznych, jak i komercyjnych. Na etapie koncepcji do współpracy zostali zaproszeni:
– TOBA Invest sp. z o.o. (prace koncepcyjne nad wybranymi inwestycjami uzupełniającymi),
– Vinci Immobillier Polska (wsparcie w przygotowaniu realizowanego opracowania „Warszawska Zieleń”).
* Pomysłodawca:
Patryk Dominik Zaremba – Forum Rozwoju Warszawy
* Opracowanie:
Grzegorz Urbaniak (TOBA Invest sp. z o.o.), Patryk Dominik Zaremba
Koncepcja wstępnie została zasygnalizowana stołecznemu Zarządowi Zieleni, gdzie spotkała się z zainteresowaniem do dalszego współdziałania nad jej rozwojem. W ramach idei w listopadzie 2019 r. odbyło się wraz z Zarządem symboliczne nasadzenie drzew na skwerze Samuela Orgelbranda na Mariensztacie (który planowany jest jako jeden z terenów spiętych Zielonym Szlakiem).
Zielone Szlaki Warszawy prezentowane są na 25. wystawie „Plany na Przyszłość” w Warszawskim Pawilonie Architektury „Zodiak” w dniach 23 lipca – 18 października 2020 r.
Masz newsa? Interesujesz się inwestycjami w Warszawie? Pisz do nas na adres: redakcja@nowawarszawa.pl Śledź nas na bieżąco na Facebooku.
