Wielka Warszawa ma być jeszcze większa?

– Kilka tygodni temu zaczęliśmy bić na alarm, że w imię partyjnych interesów chce się zburzyć samorządność lokalną. Zaproponowane parę dni temu konsultacje są nierzetelne, prowadzone bez poszanowania zasad i mają manipulacyjny charakter – mówi Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Warszawy i dodaje – Około 47% obywateli Legionowa odrzuciło pomysł PiS w niedzielnym referendum w Legionowie i zdecydowało, że chce ochronić swoją małą ojczyznę. To czytelny sygnał dla władz – projekt ustawy metropolitalnej powinien być niezwłocznie wycofany ze ścieżki legislacyjnej w Sejmie.

Zgodnie z zapowiedziami konsultacje ustawy metropolitalnej trwają tylko trzy tygodnie (we wstępnych deklaracjach miały trwać prawie dwa miesiące).

– Jako samorządy metropolii warszawskiej jesteśmy zainteresowani rozmową nt. rozwiązań, które poprawiłyby naszą współpracę. Niemniej jednak zawsze podkreślaliśmy, że ustawa o ustroju m.st. Warszawy nic z metropolią warszawską wspólnego nie ma. Mamy wrażenie, że niestety fasadową metodą konsultacji, próbuje się łatać niedoskonałości związane z projektem ustawy – powiedział podczas wtorkowej konferencji Michał Olszewski, wiceprezydent stolicy.

Fasadowość konsultacji
Eksperci alarmują: aby konsultacje były wiarygodnym i miarodajnym narzędziem powinny umożliwiać wypowiedzenie się w różny sposób, nie tylko przez Internet.  Poza tym mieszkańcy nie mogą być jedynie biernymi odbiorcami konsultacji i ich efektów. Powinni mieć możliwość wypowiedzenia się na przykład na spotkaniu z pomysłodawcami zmiany. Na mapie zostały narysowane punkty konsultacji, w których na mieszkańców nikt nie czeka.

Eksperci nie pozostawiają również złudzeń, że strona www.konsultacjemetropolia.pl ma charakter informacyjno-propagandowy i zawiera interpretację projektowanych rozwiązań, a nie ich rzetelny opis, poza tym:

• brakuje projektu ustawy – konsultacje odbywają się w oparciu o projekt ustawy, którego na stronie nie ma. W rzeczywistości projekt jest, ma nadany swój numer druku i został skierowany do pierwszego czytania w Sejmie. Na stronie można znaleźć jedynie interpretacje zapisów ustawy dokonane przez partię polityczną.
• zastosowana w „konsultacjach” ankieta zawiera głównie pytania zamknięte, narzucające jeden schemat odpowiedzi. Taka forma konsultacji nie pozwala na zgłoszenie krytycznych wobec projektu uwag. Ponadto same pytania są sformułowane w taki sposób, aby w efekcie respondent opowiedział się za projektem ustawy.
• na stronie wspomniano o możliwości spotkania z wolontariuszem, lecz nie zaoferowano możliwości kontaktu – prezentowana na początku strony mapa zawiera tylko punkty, a nie jak sugeruje jej wygląd, miejsca konkretnych spotkań. W związku z tym jedyną formą konsultacji wydaje się być ankieta.
• brak informacji o konsultacjach z samorządowcami w postaci zespołów problemowych czy też konsultacji z organizacjami pozarządowymi – nie ma jasno opisanych zasad, na jakich organizacje mogą się wypowiedzieć oraz jaka jest ich rola w całym procesie.
• brak analizy obecnego ustroju Warszawy ani funkcjonowania współpracy z okolicznymi gminami, wskazania słabych i mocnych stron oraz uzasadnienia zmian, które miałaby wprowadzić ustawa metropolitalna.
• opis celów powstania metropolii nie uwzględnia tego, że część z nich jest już obecnie realizowana, np. transport zbiorowy i system komunikacji miejskiej, oraz tego, że np. kwestie jakości powietrza i możliwości prawne w tym zakresie są rozpatrywane na szczeblu wojewódzkim, a nie gminnym czy powiatowym.
• opis zasad i kompetencji metropolii jest ogólnikowy, nie porusza wielu kwestii zawartych w projekcie (np. sposobu wybrania prezydenta „gminy Warszawa” oraz często jest wewnętrznie sprzeczny – np. założenie, że likwidacja powiatów przyniesie oszczędności na administracji, a jednocześnie zapewnienie, że dzięki „filiom” metropolii w gminach dostępność usług świadczonych przez powiat będzie taka sama, a nawet większa).
• oś czasu „Tworzenia metropolii warszawskiej” sugeruje, że propozycja opiera się na Ustawie o związkach metropolitalnych, tymczasem nie jest to prawda, gdyż projekt jest projektem poselskim, omijającym wszelkie konsultacje. Ponadto, pomysł utworzenia metropolii warszawskiej jest w wielu miejscach sprzeczny z Ustawą o związkach metropolitalnych, więc zrównywanie tych dwóch idei wprowadza mieszkańców w błąd.

Konsultacje nie spełniają Siedmiu zasad konsultacji społecznych, które sformułowano w 2012 r. pod auspicjami Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, szczególnie: powszechności, przejrzystości i przewidywalności.

Metropolia już działa
Zgodnie z danymi za ostatnie 10 lat opublikowanymi przez UE to właśnie Warszawa wraz z całą metropolią była najszybciej rozwijającym się regionem Europy. W ostatniej dekadzie, gdy w Pradze odnotowano wzrost na poziomie 12%, w Budapeszcie – 18%, Warszawa osiągnęła 57%.

W 2014 r. Warszawa razem z 39 gminami zawarła porozumienie o współpracy metropolitalnej, które dzisiaj jest podstawą współdziałania w kluczowych kwestiach związanych z rozwojem gospodarczym i społecznym naszych lokalnych wspólnot. Realizujemy wspólnie m.in. inwestycje w parkingi P+R (60 mln zł ze środków unijnych na 27 parkingów), trasy rowerowe (ponad 300 km dróg rowerowych za 240 mln zł ze środków UE) czy wspólną promocję gospodarczą firm. W 2007 r. wprowadziliśmy „Wspólny Bilet”. Dziś w systemie transportu metropolitalnego mamy 33 gminy. Ze wspólnego metropolitalnego transportu korzysta coraz więcej pasażerów – na przestrzeni ostatnich kilku lat jest to wzrost o 20%. W ramach współpracy z okolicznymi gminami w zakresie wspólnego systemu komunikacyjnego od 1 czerwca br. wprowadzimy udogodnienia dla pasażerów komunikacji miejskiej: tańsze bilety dla podróżujących w 1. i 2. strefie, bilety grupowe dla uczniów oraz 3-dniowe dla turystów.