Rozmowa z Pawłem Kozarzewskim – wielokrotnie nagradzanym fotografem, pilotem Motoparalotniowej Kadry Narodowej PPG.
Czy na motoparalotni dałoby się przelecieć przed Pałacem Kultury?
Technicznie tak, ale prawnie nie. Wisła jest granicą ściśle kontrolowanej strefy CTR Okęcie. Przepisy lotnicze nie pozwalają nam latać nisko nad miastem, jedyne rozwiązanie to lot nad Wisłą.
Jaka jest maksymalna wysokość, jaką można osiągnąć tą maszyną?
Zgodnie z przepisami w Polsce w strefie G – niekontrolowanej, w której lata najmniej statków powietrznych, można w niej latać do 3 050 m od gruntu. Zdarza się, że piloci latają dużo wyżej. Rekord świata należy do Polki, która została porwana przez chmurę burzową. Latała swobodnie, chmura „wypluła” ją na ponad 10 000 m – taką wysokość wskazywało po lądowaniu urządzenie rejestrujące wysokość, które miała założone na nogę. Poskładało jej skrzydła, zaczęła spadać. Wcześniej wpadła w hipotermię, ale przeżyła. Nie pamiętam, na jakiej wysokości odzyskała przytomność, ale wylądowała bezpiecznie. Inny z zawodników, który został porwany przez tę chmurę, nie przeżył.
Na jaką wysokość trzeba się wznieść nad Warszawą, żeby zobaczyć jak wygląda miasto?
Korzystam z dwóch miejsc. Pierwsze to ulica Pałacowa na Wilanowie, blisko Okęcia. Obowiązują tam rygorystyczne przepisy lotnicze i możemy latać maksymalnie do 50 m od gruntu. Każdy lot musi być zgłoszony, ponadto należy mieć cały czas kontakt z wieżą, choćby telefoniczny. Drugie miejsce – Białołęka przy ul. Stanisława Chudoby, gdzie możemy wznieść się na wysokość 350 m od gruntu. Widok na Warszawę jest już zdecydowanie piękniejszy. Około rok temu BOR wyznaczyło strefę bezpieczną w promieniu kilometra od Pałacu Prezydenckiego, co uniemożliwia przelot nad miastem bez pozwolenia. Wcześniej po wystartowaniu z Pałacowej można było przekroczyć Wisłę i przylecieć od strony Pragi, chociażby nad Stadion Narodowy.
Jak można się dostać do kadry narodowej? Czy trzeba latać od dziecka?
Nie, ja latam stosunkowo od niedawna. Pierwsze kroki w lotnictwie stawiałem na początku 2012 r., licencję zdobyłem we wrześniu 2012. Na startowisku spotkałem bardziej doświadczonych pilotów. Niektórzy byli pilotami kadry narodowej. Zacząłem latać z nimi. Dobrze mi szło – być może dlatego, że miałem dobrą koordynację ruchową, gdyż wcześniej dużo jeździłem na motocyklu, nawet ścigałem się. Później zacząłem odbywać treningi z kadrą, wziąłem udział w zawodach, których wyniki potwierdziły, że mam smykałkę do latania. Po sześciu lub siedmiu miesiącach odkąd rozpocząłem treningi zdobyłem szóste miejsce w klasycznych mistrzostwach Polski i ósme – w slalomowych. Po tym wydarzeniu dostałem propozycję powołania do kadry narodowej wraz z możliwością wyjazdu na mistrzostwa świata, które odbyły się w miejscowości Aspres-sur-Buëch we Francji. Był to jeden z największych sukcesów polskiej motoparalotniowej kadry narodowej – przywieźliśmy stamtąd wszystkie złote medale, jakie były do zdobycia oraz jeden brązowy. Sukcesem również był fakt, że na 20 najlepszych pilotów 15 z nich latało na skrzydłach polskiej produkcji Dudek Paragliders spod Bydgoszczy.
Odnośnie do latania i fotografii – kiedy sterujesz maszyną, nie możesz robić zdjęć, czy się mylę?
Sprzęt do latania jest bezpieczny i nie trzeba mieć cały czas zajętych rąk. Zwykle zabieram ze sobą lustrzankę cyfrową. Mogę puścić tzw. sterówki, czyli linki sterownicze, chwycić aparat i robić zdjęcia. Czasami widoki są tak nieprawdopodobnie piękne, że ludzie nie wierzą własnym oczom, gdy pokazuję im zdjęcia po wylądowaniu. Jest wielu pilotów w Polsce, którzy robią zdjęcia z motoparalotni i świetnie im to wychodzi. Ostatnio znany fotografik polski udzielił wywiadu telewizji CNN, w którym wyznał, że był architektem, zostawił pracę, zaczął latać i teraz robi kapitalne zdjęcia.
Czy również kręcisz filmy?
Tak, mam konto w serwisie youtube.com (https://www.youtube.com/user/konkretny1986), na którym prezentuję nagrania moich podniebnych podróży, treningów i zawodów.
Posiadam również swoją stronę zawodniczą www.pawelkozarzewski.pl
Na twoich zdjęciach Warszawa wygląda bardzo ładnie. A jak Ty ją postrzegasz?
Pracuję na 31 piętrze budynku Rondo 1, więc widok na Warszawę mam inny niż przeciętny mieszkaniec. Gdy po raz pierwszy pojawiłem się w tym budynku, czułem się jak w zaczarowanym świecie. Pracuję tam od czterech lat, do tego latam, więc te widoki nie robią na mnie już takiego wrażenia jak kiedyś. Często robię zdjęcia telefonem komórkowym. Liczy się chwila. Najlepsze fotografie wychodzą przy zmiennej, dynamicznej pogodzie, przy silnym wietrze. Wówczas nie ma czasu na wyjęcie aparatu, ustawienie go – chwytam telefon, by utrwalić te krótkie i ulotne momenty. Zazwyczaj mi się to udaje.
Czy w Warszawie jest możliwość, by polatać jako pasażer motoparalotni?
Tak, niebawem będę wykonywał loty widokowe w okolicach Warszawy, w takich miejscach jak: Zalew Zegrzyński, Legionowo, Nieporęt, Serock, Pułtusk. Właśnie w Pułtusku obowiązuje strefa G, więc będzie to idealne miejsce dla osób, które chcą polecieć 2-3 km nad ziemią. Niebawem rusza mój autorski projekt z ofertą lotów widokowych, będzie również możliwość kupna vouchera prezentowego obejmującego sfilmowanie lub sfotografowanie przelotu.
Czy zawodnicy kadry mają swoich sponsorów?
Niestety, jeśli chodzi o sponsoring w naszym sporcie, to nadal jest słabo, a szkoda, bo coraz częściej pojawiamy się w TV, radiu i mediach internetowych. Ja kojarzę tylko jednego zawodnika, który jest sponsorowany, ale przez firmę z Czech. Jeśli chodzi o mnie, cały czas szukam sponsora strategicznego, oferuję reklamę na skrzydłach, kombinezonie, swojej zawodniczej stronie, kanale YT – nie jest łatwo, ale nie poddaję się. Czasami z czegoś trzeba zrezygnować, aby mieć środki na sprzęt i treningi, a także wyjazdy na zawody.
Ile osób maksymalnie może polecieć maszyną?
Pilot i pasażer – motoparalotnia jest 2-osobowa. Sprzęt jest bardzo bezpieczny, a widok i wrażenia, gdy czujemy wiatr na twarzy – niesamowite.
Czy ten sport może uprawiać każdy? Czy są jakieś ograniczenia, poza lękiem wysokości, a jeśli tak, to jakie?
Wbrew pozorom na motoparalotni nie odczuwa się lęku wysokości. Wiele osób się temu dziwi, ostatnio sprawdziłem na koledze, który ma lęk wysokości, i w tandemie nie panikował. Zawodnicy przechodzą badania lekarskie lotnicze, ale do lotów rekreacyjnych nie są one wymagane. Nie ma żadnych przeciwwskazań, to sport dla każdego. Znam pilotów, którzy zaczęli latać po siedemdziesiątce. Ważna jest jedynie ogólna sprawność fizyczna – czasami trzeba podbiec ze skrzydłem przy starcie i napędem na plechach, który waży kilkanaście kilogramów.
Czy podczas lotu są momenty, w których się boisz, np. podczas startu?
Start jest płynny i delikatny, nie ma nagłego poderwania jak w samolocie pasażerskim. Mogę kontrolować sytuację i wznosić się powoli. Trzeba się bać. Dotyczy to też innych dyscyplin. Jeśli się nie boimy, tzn., że trzeba zakończyć jej uprawianie, bo może to doprowadzić do negatywnych konsekwencji. Boję się za każdym razem. Być może po doświadczeniach udziału w wyścigach motocyklowych wciąż odczuwam potrzebę, by poczuć jak podnosi się poziom adrenaliny. Robię różne rzeczy, które inni podziwiają, ale nie odważyliby się zrobić. Latanie daje mi poczucie spełnienia i pozwala uciec od rzeczywistości.
Nie mam zamiaru uprawiania innej dyscypliny, jednak same loty przyszły znienacka i pozostały w moim życiu, więc trudno przewidzieć, co może wydarzyć się w przyszłym roku.
Rozmawiał Tomasz Reich
O rozmówcy:
Paweł Kozarzewski
Na co dzień pracuję w branży IT, kilka lat temu znajomy zaraził mnie fotografią. Robiłem zdjęcia głównie dla siebie, bliscy namawiali mnie, bym zaczął startować w konkursach, no i stało się – jestem laureatem kilkunastu lokalnych konkursów fotograficznych, ale również National Geographic. Oprócz fotografii są jeszcze motocykle i latanie na motoparalotni. Plan był, by latać czysto rekreacyjnie i robić zdjęcia lotnicze, ale sprawy potoczyły się w trochę innym kierunku. Obecnie jestem pilotem Motoparalotniowej Kadry Narodowej PPG.
