19 kwietnia przypada 73. rocznica Powstania w Getcie Warszawskim. Na ulicach Warszawy 1000 wolontariuszy będzie rozdawać papierowe żonkile – symbol pamięci o bohaterach z 1943 roku. W ramach obchodów o godz. 12.30 odbędzie się premiera filmu edukacyjnego Nie było żadnej nadziei.
Akcja Żonkile to ważny projekt edukacyjny przypominający o Powstaniu w Getcie Warszawskim. Ten desperacki zryw jest na świecie symbolem walki o godność, jednak w Polsce Powstanie w Getcie wciąż pozostaje mało znane. W tym roku w akcję zaangażowało się około 1000 wolontariuszy w Warszawie oraz ponad 1000 szkół, bibliotek i instytucji z całej Polski.
Żonkile symbolizują pamięć, szacunek i nadzieję. Związane są z postacią Marka Edelmana, ostatniego przywódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, który w każdą rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim dostawał te kwiaty od anonimowej osoby. Sam również co roku 19 kwietnia składał pod Pomnikiem Bohaterów Getta bukiet żółtych kwiatów – często były to właśnie żonkile.
Poprzez akcję przypominamy, że Powstanie jest częścią wspólnej świadomości historycznej Polaków i Żydów oraz jednym z elementów kształtujących tożsamość mieszkańców stolicy. Przyjęłam honor bycia ambasadorem akcji Żonkile, ponieważ zawsze sprawa Powstania Warszawskiego i Powstania w Getcie poruszały mnie ekstremalnie. Jestem zaszczycona, że zwrócono się do mnie w tej sprawie. Przypominanie i pamięć jest jednym z najważniejszych naszych obowiązków. Jest świadectwem człowieczeństwa i wspólnoty – mówi Krystyna Janda, ambasadorka tegorocznej akcji. Podczas 4. edycji Żonkili wśród ambasadorów znaleźli się także ksiądz Adam Boniecki oraz Robert Więckiewicz.
W tym roku specjalnie z okazji 73. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim Muzeum Polin wyprodukowało film edukacyjny Nie było żadnej nadziei. Film o Powstaniu w Getcie Warszawskim składa się z trzech spójnych części. Pierwsza przedstawia sytuację Żydów w przedwojennej stolicy oraz historię getta warszawskiego do momentu wybuchu Powstania. Twórcy wykorzystali w niej niepokazywane wcześniej w Polsce materiały archiwalne z Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Shoah Foundation i Filmoteki Narodowej. Sercem filmu jest część druga, ukazująca przebieg Powstania w Getcie Warszawskim, z uwzględnieniem motywów i racji postępowania poszczególnych bohaterów. Wykorzystaliśmy metodę animacji, by historia trafiła do młodych widzów, zwłaszcza młodzieży gimnazjalnej i licealnej – podkreśla Kama Veymont, reżyserka filmu. Twórca animacji Łukasz Rusinek poszedł tropem zaproponowanym w słynnej produkcji „Walc z Baszirem”, czerpiąc tym samym z najlepszych wzorców gatunku. Trzecia część filmu poświęcona jest obecności polskich Żydów w przestrzeni współczesnego miasta oraz na wystawie w Muzeum POLIN. 19 kwietnia 2016 roku o godzinie 12:30 na stronie muzeum www.polin.pl odbędzie się premiera filmu.
W tym roku Muzeum POLIN wraz z Fundacją Klamra oraz Stowarzyszeniem Stacja Muranów postanowiło odtworzyć mural przedstawiający wizerunek Marka Edelmana na terenie byłego getta na warszawskim Muranowie. Historię Marka Edelmana można również zgłębić za pomocą nowej multiplatformy Żydowska Warszawa pod adresem warsze.polin.pl, gdzie znajduje się m.in. komiks wyjaśniający skąd pochodzą żonkile.
Pełny program wydarzeń towarzyszących 73. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim tutaj.
Pierwszą edycję Żonkili Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zorganizowało w dniach 19-21 kwietnia 2013 roku. Wolontariusze rozdali wówczas ponad 50 000 papierowych żonkili. Żonkile stały się oficjalnym symbolem obchodów 70. rocznicy Powstania w Getcie.
W 2016 roku obchodzimy 73. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim, które było pierwszym miejskim Powstaniem w okupowanej Europie. Po wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 r., w czasie której wywieziono do Treblinki prawie 300 tys. Żydów warszawskich, w getcie pozostało 60 tys. osób. Kiedy 19 kwietnia 1943 r. oddziały niemieckie przystąpiły do ostatecznej likwidacji getta, przeciwstawili im się członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW). W nierównej walce słabo uzbrojeni bojowcy wytrwali trzy tygodnie. W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie paląc dom po domu, zabijając i wywożąc do obozów mieszkańców getta. 8 maja w otoczonym przez Niemców bunkrze przy ulicy Miłej przywódca Powstania Mordechaj Anielewicz odebrał sobie życie wraz z grupą kilkudziesięciu ŻOB-owców. Nielicznym bojowcom udało się wydostać kanałami z płonącego getta. Jednym z nich był Marek Edelman. Za symboliczną datę zakończenia Powstania uznaje się 16 maja 1943 r., gdy Niemcy wysadzili Wielką Synagogę na Tłomackiem, a getto warszawskie przestało istnieć.
