Ponad 800 projektów realizowanych przez miasto stołeczne Warszawę otrzymało europejskie dofinansowanie. Inwestycje z udziałem pieniędzy unijnych to budowa metra, linii tramwajowych, zakup autobusów, modernizacja przychodni, ale też parków i przestrzeni publicznych. Miasto pozyskało w ciągu 20 lat na swoje projekty ponad 18 mld 300 mln zł. Skala unijnego wsparcia jest jednak znacznie większa, europejskie środki pozyskano realizując również inwestycje rządowe, wojewódzkie czy prywatne.
– Stolica staje się na naszych oczach europejską metropolią na miarę XXI wieku: otwartą, przyjazną, funkcjonalną i nowoczesną. Zmiany te nie byłyby jednak możliwe bez wsparcia funduszy europejskich – najbardziej widocznej spośród wszystkich korzyści członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Od 2004 r. nasz kraj jest największym beneficjentem wspólnotowych środków spośród wszystkich państw członkowskich, a m.st. Warszawa pełni rolę lidera w ich pozyskiwaniu – podkreśla prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski.
Europejskie wsparcie dla warszawskich inwestycji
Projekty realizowane przez miasto stołeczne Warszawę otrzymały ponad 18,3 mld zł dofinansowania z funduszy europejskich oraz funduszy norweskich i EOG. To w przeliczeniu daje 10 tys. zł na jednego mieszkańca. Jest to jeden z najwyższych wyników nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Unijne wsparcie obejmuje jednak nie tylko m.st. Warszawę, ale również warszawską metropolię. Warszawa we współpracy z sąsiednimi gminami realizuje wspólnie projekty, takie jak: trasy rowerowe, parkingi P+R, e-usługi publiczne, edukację dzieci i młodzieży, miejsca opieki nad dziećmi do lat 3.
Metro, bulwary i stare kamienice
Najpopularniejszą warszawską inwestycją wspieraną ze środków Funduszu Spójności jest budowa II linii metra. Oprócz niej dofinansowane są projekty rozbudowy sieci tras tramwajowych, ekologiczne autobusy, kolej metropolitalna oraz ważne trasy drogowe. Fundusze europejskie to także dofinansowanie poprawy stanu środowiska naturalnego w Warszawie, w tym wsparcie budowy i modernizacji infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Inny projekt wspierany przez środki unijne to utrzymanie naturalnych ekosystemów na prawym brzegu Wisły, ale też dzięki wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) zrealizowano efektowny projekt renowacji bulwarów wiślanych oraz przyciągający publiczność Multimedialny Park Fontann.
Z funduszy unijnych były też realizowane modernizacje scen warszawskich teatrów czy projekty skierowane do przedsiębiorców. Na Powiślu powstało Centrum Przedsiębiorczości Smolna, a na Starej Pradze – Centrum Kreatywności Targowa. Jednym ze źródeł wsparcia rozwoju Warszawy jest Europejski Fundusz Społeczny (EFS), który wpływa na realizację pomocy społecznej takiej jak aktywizacja społeczno-zawodową niepełnosprawnych mieszkańców stolicy i wsparcie usług opiekuńczych.
Uzupełnieniem funduszy unijnych są środki z innych funduszy pomocowych Unii Europejskiej, które nakierowane są głównie na naukę, badania i rozwój, a także środki z tzw. Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w ramach którego Norwegia, Islandia i Liechtenstein przekazują wkład na realizację projektów m.in. o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i społecznym. Dzięki tym środkom dokonano modernizacji kamienic na Starym Mieście, w których ma siedzibę Muzeum Warszawy, pozyskano wsparcie systemowe dla funkcjonowania stołecznych Domów Pomocy Społecznej czy przywrócono naturalne łąki nad brzegami Wisły.
Komunikacja miejska i europejska
Komunikacja miejska w metropolii warszawskiej to sieć autobusów, tramwajów, metra, pociągów miejskich i aglomeracyjnych. Dzięki transportowi publicznemu można szybko i wygodnie poruszać się po całym mieście oraz dojechać do wielu okolicznych miejscowości. W dni powszednie do obsługi linii komunikacyjnych kierowanych jest ponad 1,5 tysiąca autobusów, 400 składów tramwajowych, 62 pociągi metra oraz 28 jednostek Szybkiej Kolei Miejskiej. Długość linii Warszawskiego Transportu Publicznego w Warszawie liczy około 3,6 tysiąca kilometrów, a poza stolicą około 1,6 tysiąca kilometrów. W 2023 roku komunikacja publiczna przewiozła 955 796 344 pasażerów. Miłośnicy komunikacji rowerowej mogą korzystać z tras drogowych o łącznej długości ponad 780 km. Wiele z tych inwestycji nie powstałoby, gdyby nie wsparcie uzyskane z funduszy europejskich.
Szkoły, boiska i lokalne centra handlowe
Dzięki wsparciu środków europejskich realizowane są zarówno projekty ogólnomiejskie, jak i dzielnicowe: budowy żłobków, przedszkoli, szkół i rewitalizacja kamienic. To duże modernizacje ciągu ulic np. Marsa – Żołnierska czy przebudowa ul. Kondratowicza, ale także rozwój i uporządkowanie terenu Parku Pole Mokotowskie i utworzenie terenów zieleni i Parku Akcji „Burza” na Kopcu Powstania Warszawskiego. Fundusze unijne pomagają także przebudowywać i modernizować przychodnie i szpitale, np. SOR w Szpitalu Czerniakowskim, przychodnia przy ul. Wiertniczej 81, budowane biblioteki, np. nagrodzona za walory architektoniczne biblioteka na Choszczówce (Białołęka). Na Pradze-Południe pieniądze z UE pomogły przywrócić mieszkańcom Centrum Lokalne „Dawny Bazar Rogatka”.
Nowe perspektywy i sukcesy
Ponadto w ramach perspektywy finansowej 2021-2027+ otwierają się nowe możliwości wspólnego pozyskania środków m.in. na zakup ekologicznego taboru autobusowego oraz poprawę efektywności energetycznej budynków publicznych i mieszkalnych.
Dzięki unijnym środkom Warszawa wspaniale się rozwinęła i stała się znaczącą, europejską metropolią. Od wielu lat należy do wielu krajowych i międzynarodowych sieci i organizacji (np. Eurocities, C40 Cities Climate Leadership Group, iCapital Alumni Network) jak i zajmuje wysokie pozycje w kluczowych, europejskich rankingach.
Od 2022 roku Warszawa bierze udział w unijnym projekcie 100 europejskich ośrodków miejskich, które uczestniczą w misji na rzecz Neutralnych Klimatycznie i Inteligentnych Miast do 2023 roku. Przy wsparciu funduszy unijnych będzie działać jako ośrodek eksperymentów i innowacji w zakresie neutralności klimatycznej.
W 2023 roku w raporcie Quality of Living City (raport przygotowanym przez Komisję Europejską) Warszawa znalazła się w pierwszej dziesiątce (spośród wszystkich europejskich miast) w trzech kategoriach: łatwość znalezienia pracy, jakość transportu publicznego, poprawa jakości życia w ciągu ostatnich 5 lat.
W 2023 roku Warszawa zwyciężyła w konkursie „European Best Destination 2023” (zdobywając rekordową ilość głosów w historii konkursu) – osiągnięcie to jest ważnym motorem rozwoju turystyki.
Również w 2023 roku w konkursie Komisji Europejskiej na Europejską Stolicę Innowacyjności (The European Capital of Innovation Award 2023 – iCapital) Warszawa zajęła 2. miejsce. Jury doceniło konsekwentny rozwój ekosystemu innowacji miejskich.
W 2024 roku, w konkursie European Cities and Regions of the Future Warszawa zajęła 4 miejsce w głównym zestawieniu wśród 330 miast europejskich – przed Warszawą tylko Londyn, Amsterdam i Dublin zaś 2 miejsce w kategorii „Przyjazność biznesowa” (przed Warszawą Londyn).
Takie sukcesy Warszawy na arenie europejskich miast nie byłby możliwe, gdyby nie tempo rozwoju stolicy od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
