Zmiana wynagrodzenia określonego w umowie o zamówienie publiczne to temat bardzo aktualny, szczególnie w świetle zamian gospodarczych, panującej inflacji, wojny na Ukrainie. Oszacowanie zamówienia przez Zamawiającego i zaoferowanie ceny ofertowej przez Wykonawcę w budżecie Zamawiającego staje się coraz trudniejszym zadaniem . Wykonawcy mają dylemat, czy uwzględnić w cenie ofertowej większe ryzyko wzrostu cen i zaryzykować przegranym przetargiem , czy liczyć na zmianę umowy po jej podpisaniu. Znowelizowana ustawa prawa zamówień publicznych i jej kolejne zmiany przyniosły większe możliwości waloryzacji wynagrodzenia, szczególnie w odniesieniu od umów długoterminowych, w których Zamawiający ma obowiązek zawierać klauzule waloryzacyjne;
Przykładowo w umowach zawieranych powyżej 12 mcy należy uwzględnić zapisy regulujące zasady wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia w przypadku zmian obciążeń publiczno prawnych :
- stawki podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego,
- wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
- zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne,
- zasad gromadzenia i wysokości wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215 oraz z 2019 r. poz. 1074 i 1572)
Natomiast przy umowach zawieranych na okres powyżej 6 mc- należy uwzględnić w umowie regulacje dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia:
1) poziom zmiany ceny materiałów lub kosztów, o których mowa w ust. 1, uprawniający strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia oraz początkowy termin ustalenia zmiany wynagrodzenia
2) sposób ustalania zmiany wynagrodzenia:
- z użyciem odesłania do wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego lub
- przez wskazanie innej podstawy, w szczególności wykazu rodzajów materiałów lub kosztów, w przypadku których zmiana ceny uprawnia strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia;
3) sposób określenia wpływu zmiany ceny materiałów lub kosztów na koszt wykonania zamówienia oraz określenie okresów, w których może następować zmiana wynagrodzenia wykonawcy;
4) maksymalną wartość zmiany wynagrodzenia, jaką dopuszcza zamawiający w efekcie zastosowania postanowień o zasadach wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia.
Same zapisy umowne nie dają jednak Wykonawcy gwarancji podwyższenia wynagrodzenia, gdyż Wykonawca musi udowodnić wpływ zmian na koszty wykonania zamówienia.
Jeżeli umowa nie przewiduje żadnych mechanizmów waloryzacji umowy a nieprzewidziane okoliczności jak np. COVID, wojna na Ukrainie spowodowały wyższe koszty realizacji zamówienia istnieje możliwość zastosowania art.3571 kc
„Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.”
Jeżeli strony nie przewidziały w umowie , klauzul waloryzacyjnych lub klauzuli zmiany umowy na podstawie art. 3571 kc lub strony nie doszły do porozumienia co do zmienionego pozostaje droga sądowa lub mediacja.
Mediacja
Mediacja to obecnie najlepsza alternatywa na szybkie i tanie pozasądowe rozwiązanie sporu.
Zmienione przepisy ustawy o dyscyplinie finansów publicznych oraz ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów zachęcają wręcz podmioty publiczne do zawierania ugód w spornych sprawach cywilnych w przypadku dokonania oceny, że skutki ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego.
Zawarcie ugody w mediacji jest korzystne dla obu stron:
Zamawiający nie obawiając się dyscypliny finansów publicznych może przeznaczyć dodatkowe środki na realizację umowy zamiast na koszty sądowe i skutki zerwania umowy, co wiąże się z koniecznością przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego . Można z łatwością się domyśleć, iż cena ofertowa w nowym postępowaniu nie będzie w obecnej sytuacji gospodarczej niższa.
Wykonawca zaś zyskuje gwarancję możliwości dokończenia umowy z zachowaniem równowagi ekonomicznej stron, a tym samym nie powiększy grona firm, które utraciły płynność finansową.
Ważne aby z roszczeniem zmiany wynagrodzenie wystąpić jeszcze przed zakończeniem realizacji zamówienia.
Artykuł sponsorowany