Już 25 października zwiedzający wejdą do nowego gmachu Muzeum Sztuki Nowoczesnej przy pl. Defilad. Tymczasem w Muzeum nad Wisłą na 5 kwietnia zaplanowano otwarcie ostatniej wystawy przed przeprowadzką – „Tygrys w ogrodzie. Sztuka Marii Prymaczenko”. Ekspozycja powstała dzięki ścisłej współpracy ze spadkobiercami artystki oraz lwowskim Narodowym Muzeum im. Andrzeja Szeptyckiego.
Marija Prymaczenko jest ikoną sztuki ukraińskiej, a najnowsza wystawa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej pt. „Tygrys w ogrodzie. Sztuka Marii Prymaczenko” to pierwsza w Polsce tak obszerna prezentacja twórczości tej artystki.
Ludowa artystka profesjonalna
Przez ponad sześć dekad tworzyła we wsi Bołotnia na terenie Polesia, znajdującej się w połowie drogi między Kijowem a Czarnobylem, skąd nigdy nie wyjechała. Przeżyła Wielki Głód, drugą wojnę światową i katastrofę nuklearną w Czarnobylu, dożyła niepodległej Ukrainy.
Jako twórczyni ludowa została odkryta w 1935 roku, a następnie zatrudniona w charakterze hafciarki w Centralnej Pracowni Eksperymentalnej przy Muzeum Sztuki Ukraińskiej. Jej prace były pokazywane na Pierwszej Republikańskiej Wystawie Sztuki Ludowej w Kijowie w 1936 roku, a następnie na wystawie światowej w Paryżu w 1937 roku i w wielu europejskich miastach, m.in. w Warszawie, Pradze, Sofii.
Była malarką, hafciarką, zajmowała się ceramiką, tworzyła ilustracje do książek dla dzieci. Stała się ludową artystką profesjonalną. Od lat 60. prowadziła szkołę artystyczną w Bołotni. Tworzyła do końca życia.
W swojej twórczości ukazywała relację między człowiekiem a naturą, czerpiąc z ludowych tradycji Polesia pełnych symboli i metafor. Malowała ludzi, zwierzęta i rośliny w ich codziennym otoczeniu. Jednym z tematów jej malarstwa były zarówno mitologiczne, jak i inspirowane pogańskimi wierzeniami wizerunki fantastycznych stworzeń i ptaków.
Sztuka wciąż aktualna
Po inwazji Rosji na Ukrainę prace Prymaczenko nabrały szczególnego znaczenia, także ze względu na ich antywojenne przesłanie. W 2022 roku spłonęło Muzeum Historii Lokalnej w Iwankowie niedaleko Bołotni, skąd udało się uratować część znajdujących się tam obrazów malarki. Wystawa Marii Prymaczenko w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie jest kontynuacją działań na rzecz popularyzacji kultury ukraińskiej.
Co zobaczymy nad Wisłą?
Ekspozycja „Tygrys w ogrodzie. Sztuka Marii Prymaczenko” powstała
w oparciu o prace pochodzące z kolekcji Eduarda Dymszyca
i jest kontynuacją projektu prezentowanego w 2022 roku w Muzeum
Narodowym we Lwowie imienia Andrzeja Szeptyckiego. Wystawienie tych dzieł
w Polsce jest możliwe również dzięki współpracy z Fundacją Rodziny
Prymaczenko, która roztacza opiekę nad dziedzictwem artystki.
