Działania poprawiające jakość powietrza prowadzone są w trzech obszarach: transport, zieleń i energia. Ich finansowanie jest zapewnione dzięki zarządzeniu Hanny Gronkiewicz-Waltz, prezydent stolicy o programie inwestycyjnym do planu gospodarki niskoemisyjnej. Budżet programu to 16 mld złotych.
Tylko w budżecie m.st. Warszawy na 2017 rok na ochronę środowiska przeznaczonych zostało ponad 2 miliardy złotych. Ponad 1,1 miliarda złotych z tej kwoty przeznaczonych jest na ochronę powietrza w Warszawie. Wśród realizowanych za te środki działań znajdują się m.in. rozbudowa II linii metra, zakup niskoemisyjnego taboru komunikacji miejskiej, rozwój infrastruktury rowerowej czy też letnie oczyszczanie ulic.
Część środków przeznaczonych jest również na dopłaty do inwestycji polegających na wymianie starych pieców węglowych na nowoczesne źródła ciepła opalane gazem, a także na przyłączenia do warszawskiej sieci ciepłowniczej. Warszawiacy będą mogli otrzymać na te inwestycje od 7 000 do 20 000 zł.
W kontroli domowych palenisk pomocne są nowoczesne radiowozy przekazane Straży Miejskiej m.st. Warszawy. Pięć laboratoriów na kołach przystosowanych jest do pracy w zróżnicowanym terenie i wyposażonych w najnowocześniejsze systemy kontrolno-pomiarowe. Oprócz badań jakości powietrza, strażnicy mogą również sprawdzać stan cieków wodnych.
Warszawski Indeks Powietrza
Wkrótce Politechnika Warszawska udostępni mieszkańcom stolicy Warszawski Indeks Powietrza. Dzięki niemu na bieżąco będzie można śledzić aktualną jakość powietrza. Oprócz tego rodzaju działań o charakterze informacyjno-interwencyjnym prowadzony jest również szereg działań edukacyjnych.
– Wielokrotnie podkreślaliśmy, że obecnie funkcjonujący w Warszawie system badania jakości powietrza prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nie jest wystarczający. Dlatego też podjęliśmy wspólnie z Politechniką Warszawską zadanie stworzenie lokalnego systemu diagnozującego – mówi Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy. – Liczę, że już wkrótce będziemy mogli udostępnić mieszkańcom wyniki pomiarów prowadzonych w ramach Warszawskiego Indeksu Powietrza. System będzie sukcesywnie rozbudowywany, a dzięki doświadczeniom inżynierów będziemy w stanie stworzyć wiarygodne narzędzie pomagające w diagnozowaniu aktualnych problemów związanych z jakością powietrza – dodał.
Korzystając z doświadczeń i wieloletnich badań prowadzonych przez Politechnikę Warszawską opracowany zostanie Warszawski Indeks Powietrza (WIP). Porozumienie ramowe w tej sprawie zostało zawarte 11 marca 2016 r.
Warszawski Indeks Powietrza będzie systemem oceny i prognoz zanieczyszczeń powietrza, wspierającym zarządzanie jakością powietrza w stolicy.
Politechnika Warszawska od 12 lat prowadzi badania dotyczące jakości powietrza w stolicy, a także oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko oraz zdrowie mieszkańców. Rezultaty tych badań pozwoliły na opracowanie unikatowych technik analizy i syntezy wyników pomiarów stężeń substancji w powietrzu.
– Nasze badania prowadzimy od wielu lat. Posiadamy niezbędne kadry i doświadczenie. Jestem przekonany, że dzięki temu uda nam się ten projekt zakończyć pełnym powodzeniem. Dotychczasowa współpraca z Warszawą układała się bez zarzutu, dlatego też nie pozostaje mi nic innego jak życzyć sobie i stolicy pełnego sukcesu – mówił prof. dr hab. Stanisław Wincenciak, prorektor Politechniki Warszawskiej ds. Rozwoju.
Wynikiem porozumienia z Politechniką Warszawską jest podpisana 21 grudnia, umowa na opracowanie i wdrożenie WIP. Warszawski Indeks Powietrza poprzez informowanie mieszkańców w prosty i czytelny sposób, ma umożliwić podniesienie ich świadomości w kwestiach związanych z jakością i zanieczyszczeniem powietrza. Pozwoli również na identyfikację krytycznych dla obszaru miasta przekroczeń stężeń w oparciu o dane pozyskiwane w czasie rzeczywistym z systemu pomiarowego WIOŚ oraz stworzy podstawy do rozbudowy systemu warszawskiego o sieć punktów pomiaru substancji w powietrzu. WIP będzie również narzędziem, które pomoże władzom m.st. Warszawy podejmować decyzję o działaniach interwencyjnych takich jak skierowanie na ulice polewaczek czy też ustanowienie bezpłatnej komunikacji miejskiej.
Rozbudowa warszawskiego systemu planowana jest w kolejnym etapie prac. Pozwoli ona na dokładne informowania mieszkańców o potencjalnych zagrożeniach oraz na dalsze doskonalenie stosowanych narzędzi krótkoterminowych zmierzających do wyeliminowania ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń w powietrzu.
Do czasu uruchomienia WIP na stronie internetowej Urzędu m.st. Warszawy (www.um.warszawa.pl) zamieszczony został banner informujący o aktualnym stanie powietrza w stolicy. Prezentowane tam informacje pochodzić będą ze stacji pomiarowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Program ochrony środowiska
„Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2017-2020 z perspektywą do 2023 roku” (POŚ) będzie podstawowym dokumentem zarządzania miastem w zakresie ochrony środowiska. Wyznaczy on cele jakie w tym obszarze powinna osiągnąć stolica oraz kierunki działania, które będą realizowane do 2023 roku. Jest to trzeci tego rodzaju dokument sporządzony w stolicy, ale pierwszy przygotowany przez Urząd m.st. Warszawy. Program ochrony środowiska został uchwalony przez Radę m.st. Warszawy podczas sesji 15 grudnia 2016 r.
W POŚ zawarte zostały zawarte również wytyczne dotyczące działań w zakresie ochrony powietrza w stolicy. Wśród nich należy wymienić:
- Rozwój i promocję systemu transportu publicznego;
- Rozbudowę systemu dróg dla rowerów i innej infrastruktury rowerowej;
- Zmywanie ulic w celu ograniczenia pylenia;
- Ograniczenie pylenia podczas robót budowlanych i porządkowych;
- Podłączanie do sieci ciepłowniczej obiektów ogrzewanych dotychczas z indywidualnych źródeł;
- Dofinansowanie wymiany kotłów węglowych na niskoemisyjne;
- Warszawski Indeks Powietrza – pomiary wartości stężeń i informacja dla mieszkańców;
- Rozwój i utrzymanie terenów zieleni jako elementów wpływających na jakość powietrza atmosferycznego;
- Edukacja ekologiczna, popularyzowanie zachowań wpływających pozytywnie na jakość powietrza;
- Kontrole przestrzegania zakazu spalania odpadów w kotłach c.o.
Standardy kształtowania zieleni
Jedną z integralnych części Programu będą „Standardy kształtowania zieleni Warszawy”. Dokument ten zawiera większość danych na temat postępowania z zielenią miejską. Są tam m.in. wytyczne dotyczące doboru gatunków, projektowania, technologii wykonania jak i pielęgnacji, co jest równie istotne jak samo posadzenie.
Standardy opracowane zostały przez zespół specjalistów działających w ramach Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego. Powstały w celu wprowadzenia jednolitych zasad postępowania dla wszystkich jednostek administrujących zielenią w m.st. Warszawy, będą też materiałem o charakterze edukacyjnym dla zainteresowanych mieszkańców Warszawy.
Inwentaryzacja przyłączeń w stolicy
Podczas przygotowywania projektu uchwały wprowadzających dofinansowywanie do wymiany kotłów węglowych Urząd m.st. Warszawy przeprowadził inwentaryzację przyłączeń do warszawskiej sieci ciepłowniczej i sieci gazowej. Dzięki temu możliwe było zidentyfikowanie potencjalnych zainteresowanych dopłatami. Poniżej przykład jednej z map przedstawiającej przyłącza sieci gazowej na terenie stolicy.
