Po latach planów i przygotowań Muzeum Powstania Warszawskiego jest o krok od rozpoczęcia największej inwestycji od czasu swojego otwarcia w 2004 roku. Placówka mieszcząca się w zrewitalizowanych budynkach dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich na warszawskiej Woli zostanie rozbudowana o nowoczesny pawilon wejściowy od strony ulicy Towarowej. Nowy obiekt ma nie tylko poprawić funkcjonalność i dostępność muzeum, ale też symbolicznie otworzyć je na miasto i jego mieszkańców.
Ogłoszony w lipcu 2025 roku przetarg na realizację inwestycji w formule „zaprojektuj i wybuduj” przyciągnął osiem ofert. Najtańszą propozycję – w wysokości 138,9 mln zł brutto – złożyło konsorcjum NDI S.A. i NDI Sopot S.A. z Sopotu. To jedyna oferta, która zmieściła się w zakładanym budżecie wynoszącym 147,6 mln zł. Najdroższa propozycja, złożona przez firmę ZAB-BUD z Warszawy, opiewała na 273,8 mln zł.
Po analizie ofert muzeum wybrało do realizacji przedsięwzięcia właśnie konsorcjum NDI, które obecnie czeka na podpisanie umowy. Jeżeli nie wpłyną odwołania i nie pojawią się przeszkody formalne, kontrakt ma zostać zawarty jeszcze przed końcem 2025 roku. Wykonawca będzie miał 40 miesięcy na opracowanie projektu, uzyskanie pozwoleń i przeprowadzenie prac budowlanych.
Nowy pawilon od strony Towarowej
Projekt nowego obiektu powstał na podstawie koncepcji architektonicznej autorstwa studia Nizio Design International. Pawilon zostanie wkomponowany w dawny nasyp kolejowy biegnący wzdłuż ulicy Towarowej. Ma to być parterowy budynek o przeszklonych elewacjach i zielonym dachu, tworzący spójną całość z istniejącym kompleksem muzealnym.
Wewnątrz znajdzie się przestronny hol wejściowy z punktami obsługi odwiedzających – kasami, informacją, sklepem muzealnym i kawiarnią. Z tego poziomu schody i windy poprowadzą zwiedzających do podziemnego korytarza, który połączy nowy pawilon z głównym gmachem muzeum. Na poziomie -1 znajdą się sale edukacyjne i audytorium na około 300 osób, a na poziomie -2 – pomieszczenia techniczne i magazynowe. Przy ul. Towarowej zaplanowano również zatoki dla autokarów, co ułatwi obsługę wycieczek szkolnych i grup turystycznych.
Finansowanie i organizacja inwestycji
Inwestycja przez długi czas była odkładana z powodu braku środków finansowych. Początkowo miasto planowało przeznaczyć na nią 40 mln zł, jednak wzrost kosztów materiałów budowlanych wymusił zwiększenie budżetu. Przełom nastąpił w sierpniu 2024 roku, podczas obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, kiedy premier Donald Tusk ogłosił przekazanie na ten cel 100 mln zł z budżetu państwa.
Aby umożliwić współfinansowanie inwestycji, Muzeum Powstania Warszawskiego – dotąd instytucja miejska – zostało w 2024 roku objęte współprowadzeniem przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Po zakończeniu inwestycji muzeum ma ponownie wrócić pod wyłączny zarząd samorządu Warszawy.
Symboliczny etap w historii instytucji
Dyrektor muzeum Jan Ołdakowski podkreśla, że rozbudowa nie jest jedynie przedsięwzięciem technicznym, ale także symbolicznym krokiem w rozwoju instytucji, która od dwóch dekad odgrywa kluczową rolę w pielęgnowaniu pamięci o Powstaniu Warszawskim.
Nowy pawilon ma zwiększyć komfort zwiedzania i umożliwić rozwój oferty edukacyjnej, kulturalnej i społecznej. Obecnie Muzeum Powstania Warszawskiego odwiedza rocznie ponad 700 tysięcy osób. Po zakończeniu rozbudowy będzie mogło przyjąć jeszcze więcej gości, jednocześnie stając się bardziej dostępnym i otwartym na miasto.
