Politykę różnorodności społecznej przyjęła w czwartek Rada Warszawy. 41 radnych było za, 13 się wstrzymało, a 3 było przeciw. Nowe standardy w przyszłości mają być wprowadzane we wszystkich instytucjach miejskich.
– Przyjęta przez Radę m.st. Warszawy polityka różnorodności określa wartości ważne da naszego miasta. To otwartość, zrozumienie perspektyw innych niż własna, solidarność między ludźmi. To wartości bliskie mieszkańcom Warszawy, co udowodnili szczególnie w ostatnich dniach. To wartości, które pozwoliły naszemu miastem stać się przykładem w oczach świata w chwili największej próby od czasów II wojny światowej – mówi prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
Miasto włączające
Polityka różnorodności społecznej dotyczy spraw wszystkich osób, które mieszkają w Warszawie. Powstała, żeby każda osoba czuła się tu szanowana i bezpieczna, nie odczuwała zagrożenia dyskryminacją czy nierównym traktowaniem i miała szansę rozwijać swój potencjał. Jest również ważną formą wsparcia dla grup szczególnie narażonych na dyskryminację. Pomoże w zarządzaniu różnorodnością społeczną miasta.
– Osoby mieszkające w Warszawie różnią się pod wieloma względami. Wiele nas łączy i zarazem wiele różni. Patrzymy na tę różnorodność społeczną Warszawy jak na wielki potencjał. Aby go wydobywać i wspierać potrzebujemy kierunków działania i narzędzi. Polityka wskazuje te kierunki – mówi wiceprezydentka Warszawy Aldona Machnowska-Góra.
W dokumencie opisano wartości i zasady działania miasta, których stosowanie ma zapewnić wszystkim osobom mieszkającym w Warszawie równe szanse i sprawiedliwe traktowanie.
Miasto, realizując swoje zadania, będzie się nimi kierować. Wartości wskazane w Polityce to: otwartość na drugiego człowieka, zrozumienie dla perspektyw innych niż własna, włączanie i solidarność. Z kolei zasady określono m.in. jako: dostępność miejskich usług dla wszystkich, dążenie do stosowania jak najwyższych standardów równego traktowania, reagowanie na sytuacje dyskryminacji oraz wspieranie dialogu i otwartości na różnorodność.
– Przyjmujemy Politykę różnorodności społecznej w wyjątkowym momencie. Do Warszawy przyjeżdża coraz więcej osób uciekających przed wojną w Ukrainie. Część z nich z nami zostanie. Polityka wskazuje nam zasady działania, które pomogą nam wspierać nowych mieszkańców i mieszkanki w ich życiu w Warszawie. Np. urzędnicy muszą rozumieć, że nie wszyscy mieszkańcy naszego miasta posługują się językiem polskim z równą biegłością – mówi dyrektorka koordynatorka ds. przedsiębiorczości i dialogu społecznego Karolina Zdrodowska. – Chcemy by Warszawa stała się „miastem włączającym”. Żeby każdy mieszkaniec i każda mieszkanka naszego miasta mogła czuć się jego obywatelem.
Miasto zróżnicowane
Z badań przeprowadzonych przez Ratusz przy opracowywaniu Polityki wynika, że społeczność osób mieszkających w Warszawie jest bardzo zróżnicowana. Zarówno w ujęciu demograficznym, społecznym, kulturowym jak i stylów życia.
Aż 40 proc. mieszkających w stolicy osób nie urodziło się w Warszawie – najczęściej są to przyjezdni z małych miejscowości lub wsi. W co piątym warszawskim gospodarstwie domowym (21,9 proc.) żyją osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Ponad 70 proc. osób mieszkających w stolicy ma wyższe wykształcenie.
W Warszawie wciąż wyraźne jest zróżnicowanie dochodów – zarówno pomiędzy lewo- a prawobrzeżną częścią miasta, jak i pomiędzy obszarami centralnymi a obrzeżami stolicy. Stolica jest też miejscem, gdzie przebywa najwięcej osób w kryzysie bezdomności w Polsce.
Mieszka tu, pracuje i studiuje znaczna grupa cudzoziemców i cudzoziemek. Według danych urzędowych liczba osób nieposiadających polskiego obywatelstwa, zameldowanych w Warszawie na pobyt stały lub czasowy, to 42 tys., choć w rzeczywistości jest ich prawdopodobnie o wiele więcej. Osoby te pochodzą z ponad 110 krajów.
Na różnorodność społeczną składa się również różnorodność wyznaniowa. W Warszawie zarejestrowanych jest łącznie 55 kościołów i związków wyznaniowych.
Trudno oszacować, ile osób mieszkających w Warszawie identyfikuje się jako osoby LGBTQIA (lub LGBT+). Jednak w świetle szacunków organizacji działających na rzecz tej społeczności może to być nawet ok. 200 tys. osób.
Miasto z potencjałem
W związku z przyjęciem Polityki miasto rozpocznie wkrótce prace nad standardami równościowymi. Znajdą się w nich konkretne wytyczne dla wszystkich pracowników miejskich instytucji, jak działać zgodnie z zasadami równego taktowania i niedyskryminacji. Reagowanie na sytuacje dyskryminacji to m.in. interwencyjne działania straży miejskiej lub kontrolera biletów, którzy powinni umieć zareagować w sposób bezpieczny dla wszystkich na akty przemocy, np. w stosunku do cudzoziemców, strażnicy powinni reagować na obraźliwe hasła i symboli z przestrzeni miejskiej tj. skłonić właścicieli budynków do ich usunięcia. To również reagowanie nauczycieli na sytuacje dyskryminacji w szkole np. w stosunku do dzieci uchodźczych.
Prace nad Polityką trwały od 2020 roku. Od początku prowadzono je partycypacyjnie, czyli w sposób włączający różne grupy społeczne. Zaangażowany był m.in. zespół radnych Miasta st. Warszawy, organizacje pozarządowe i eksperci.
Konsultacje społeczne dokumentu były dwuetapowe. Najpierw pracowano nad założeniami Polityki, dopiero w drugim etapie konsultowano cały dokument. Inicjatywa powstania Polityki wyszła od Warszawskiej Rady Pożytku Publicznego i Branżowej Komisji Dialogu Społecznego ds. Równego Traktowania.
– Ten dokument to gwarancja, że w Warszawie nie ma miejsca na działania motywowane nienawiścią wobec jakichkolwiek grup i osób. Różnorodność to potencjał – podkreśla radna Aleksandra Śniegocka-Goździk.
