Tu jest jakby luksusowo! – można by zawołać na widok niejednego warszawskiego budynku powstałego w pierwszych latach transformacji ustrojowej.
Dwuznaczność, która kryje się za tym okrzykiem – zapożyczonym z filmu Galimatias, czyli kogel-mogel II Romana Załuskiego – idealnie podsumowuje ówczesną architektoniczną rzeczywistość. Z jednej strony lata 90. to dekada spektaklu i reprezentacyjności, z drugiej – w jej DNA są wpisane przejściowość i niedostatek. Jak nie zgubić się wśród tych sprzeczności?
Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90. przybliża 94 realizacje oddane do użytku lub projektowane w tamtym okresie. Są wśród nich obiekty znane – jak Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie czy Hotel Sobieski, oraz te dopiero czekające na odkrycie – na przykład zespół mieszkalny przy ulicy Konstancińskiej albo budynek biurowy przy ulicy Jordanowskiej. Kontekst dla nich został nakreślony w obszernym wstępie, w którym autorka stara się odpowiedzieć na pytania, dlaczego dany budynek stoi w konkretnym miejscu, dlaczego tak wygląda i czy to na pewno postmodernizm.
Jakby luksusowo nie jest atlasem architektonicznych kuriozów, choć Aleksandra Stępień-Dąbrowska nie unika obrazowego języka. Nie jest też propozycją transformacyjnego kanonu, choć obiekty dobrano tak, aby pokazać w miarę pełny przekrój ówczesnych tendencji w projektowaniu. To raczej zbiór opowieści o tym, kim byliśmy jeszcze nie tak dawno temu i kim marzyliśmy, by się stać. Może to ostatni moment na ich wysłuchanie, zanim wiele budynków lat 90. bezpowrotnie zniknie z mapy miasta.
O autorce
Aleksandra Stępień-Dąbrowska – historyczka sztuki, badaczka i popularyzatorka architektury XX wieku. Publikowała m.in. w czasopismach: „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni”, „Skarpa Warszawska”, „Kronika Warszawy” oraz antologiach: Postmodernizm polski. Architektura i urbanistyka (2013) i Światłoczuły modernizm. Osiedla społeczne warszawskiego Koła (2021). W 2017 roku została wyróżniona stypendium artystycznym miasta stołecznego Warszawy. Od 2021 roku współkoordynuje projekt ARCHIwum Warszawy lat 90., którego rezultatem jest wirtualna mapa stołecznej architektury czasów transformacji.
Kolofon
Jakby luksusowo. Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90.
Autorka: Aleksandra Stępień-Dąbrowska
Seria: Przewodniki
Redaktor prowadząca serii i tomu: Karolina Andrzejewska-Batko
Projekt serii i tomu: kilku.com (Idalia Smyczyńska i Robert Zając)
Wydawca: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa 2021
ISBN: 978-83-960286-8-6
Cena: 55 zł
