22 marca 2023 r. rusza konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu pod inwestycję odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 w Warszawie. Organizatorem konkursu jest powołana z końcem 2021 r. spółka Pałac Saski sp. z o.o., a bezpośrednim operatorem renomowane Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP).
„W oparciu o program funkcjonalno-użytkowy wiemy, że te trzy nieruchomości – Pałac Saski, Pałac Brühla oraz kamienice przy ul. Królewskiej – będą zajmowane przez Senat Rzeczpospolitej, Urząd Wojewódzki oraz instytucje kultury (…).” – Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Podstawowym aktem prawnym, który określa wymagania konkursu architektonicznego, jest przyjęta przez Sejm i Senat RP ustawa z dn. 11 sierpnia 2021 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Zgodnie z ustawą zespół pałaców i kamienic przy pl. Piłsudskiego ma zostać odtworzony według zewnętrznego kształtu architektonicznego, jaki obiekty te posiadały w przeddzień wybuchu II wojny światowej, tj. 31 sierpnia 1939 r. W projekcie należy zatem dochować jak największej wierności oryginałowi – należy zbadać źródła historyczne, w szczególności zachowane plany, fotografie i szkice.
„Konkurs będzie przeprowadzany dwuetapowo, w pierwszym etapie nastąpi preselekcja biur architektonicznych, do drugiego zaprosimy pięć z nich.” – Jan Edmund Kowalski, Prezes Zarządu Pałac Saski sp. z o.o.
Ogłoszenie konkursu architektoniczno-urbanistycznego
Jak przewiduje harmonogram inwestycji, pierwszy kwartał 2023 r. to czas uruchomienia konkursu na opracowanie projektu architektoniczno-urbanistycznego odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego w Warszawie. Formalne jego rozpoczęcie poprzedzić musi jednak publikacja ogłoszenia o zamówieniu publicznym w Suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (TED – Tenders Electronic Daily). Takie ogłoszenie wysłano dziś do publikacji i w ciągu maksymalnie 5 najbliższych dni roboczych zostanie przetłumaczone na 24 języki urzędowe Unii Europejskiej. W momencie pojawienia się ogłoszenia na stronie TED, operator konkursu – Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP) – udostępni regulamin oraz wszelkie wymagane materiały i opracowania pozwalające na zgłoszenie udziału w konkursie.
Otoczenie budynków
Wpływ na otoczenie terenu inwestycji ściśle określa ustawa. Zgodnie z jej zapisem „układ urbanistyczny placu Marszałka Józefa Piłsudskiego wraz ze znajdującym się na nim Grobem Nieznanego Żołnierza, pomnikiem Józefa Piłsudskiego, Krzyżem Papieskim, Pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 r. oraz pomnikiem Lecha Kaczyńskiego jest nienaruszalny”. Grób Nieznanego Żołnierza w projekcie architektonicznym musi być czytelnie wyodrębniony od odbudowywanej części, a jakkolwiek ingerencja w jego obecną strukturę jest niedopuszczalna.
Przewidywane funkcje budynków
Tętniące niegdyś życiem centrum miasta, czyli pl. Piłsudskiego na nowo stanie się ważnym punktem na kulturalnej mapie Warszawy, popularnym miejscem spotkań jej mieszkańców, a dla turystów istotnym elementem zwiedzania stolicy Polski. Przyszłe funkcje odbudowanych obiektów ramowo określono w ustawie: zostaną przeznaczone na potrzeby Kancelarii Senatu i Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie oraz potrzeby podmiotów prowadzących działalność kulturalną, edukacyjną lub społecznie użyteczną z przeznaczeniem na prowadzenie tej działalności.
Operator konkursu: Stowarzyszenie Architektów Polskich
Operatorem konkursu jest Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP). Historia stowarzyszenia rozpoczęła się już w XIX wieku, kiedy to budowniczy i inżynierowie założyli Krakowskie Towarzystwo Techniczne, a architekci połączyli siły w Towarzystwie Popierania Handlu i Przemysłu. W 1926 roku założono w Warszawie Stowarzyszenie Architektów Polskich (później Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, stąd skrót „SARP”), a jego celami statutowymi są m.in. dbałość o wysoką jakość architektury, przestrzeni i środowiska oraz rozwój twórczości architektonicznej.
