Z dniem 1 marca 2025 roku wchodzi w życie istotna zmiana dotycząca ochrony zabytków na terenie Warszawy. Na mocy porozumienia zawartego 19 grudnia 2024 roku pomiędzy Wojewodą Mazowieckim a Prezydentem m.st. Warszawy, część spraw dotychczas realizowanych przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zostaje przekazana Stołecznemu Konserwatorowi Zabytków.
Zmiana ta ma na celu usprawnienie zarządzania ochroną zabytków i dostosowanie kompetencji do podziału administracyjnego. Służby konserwatorskie obu instytucji intensywnie pracują nad sprawnym przekazaniem prowadzonych postępowań oraz przygotowaniem czytelnej informacji na temat nowego podziału kompetencji.
Zakres nowych kompetencji Stołecznego Konserwatora Zabytków
Stołeczny Konserwator Zabytków przejmie odpowiedzialność za ochronę zabytków nieruchomych, w tym zabytków archeologicznych oraz parków, ogrodów i innych form zaprojektowanej zieleni znajdujących się w granicach Warszawy. Do jego zadań będzie należało m.in.:
- uzgadnianie programów prac konserwatorskich i sposobu korzystania z obiektów wpisanych do rejestru,
- wydawanie pozwoleń na prowadzenie badań zabytków wpisanych do rejestru, ich przemieszczenie, podział i zmianę przeznaczenia,
- wydawanie pozwoleń na umieszczanie na zabytkach wpisanych do rejestru urządzeń technicznych i reklam,
- wydawanie pozwoleń na prowadzenie badań archeologicznych oraz poszukiwanie ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych,
- uzgadnianie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego i decyzji o warunkach zabudowy,
- wydawanie pozwoleń na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru,
- uzgadnianie pozwoleń na budowę lub rozbiórkę obiektów ujetych w gminnej ewidencji zabytków.
Szczegółowe informacje dotyczące nowych kompetencji Stołecznego Konserwatora Zabytków można znaleźć na stronie internetowej Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków: um.warszawa.pl/waw/zabytki.
Kompetencje Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
Pomimo zmian, w kompetencjach Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nadal pozostaną sprawy dotyczące obiektów zabytkowych znajdujących się na terenie Warszawy, ale należących do określonych kategorii, m.in.:
- obiektów stanowiących własność lub będących w posiadaniu centralnych i lokalnych organów administracji rządowej, organów samorządu województwa mazowieckiego oraz państw obcych,
- obiektów będących pomnikami historii oraz znajdujących się na obszarach będących pomnikami historii,
- obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO oraz znajdujących się na terenach wpisanych na tę listę,
- zabytków nieruchomych położonych na terenach zamkniętych, określonych w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Podział kompetencji został szczegółowo określony w treści porozumienia z dnia 19 grudnia 2024 roku, opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego pod pozycją 13064.
Nowy podział kompetencji – korzyści dla mieszkańców i inwestorów
Zmiana w zakresie kompetencji konserwatorskich ma usprawnić procesy administracyjne związane z ochroną zabytków w Warszawie. Przekazanie części spraw Stołecznemu Konserwatorowi Zabytków pozwoli na szybsze podejmowanie decyzji w zakresie ochrony i rewitalizacji obiektów zabytkowych, zwłaszcza tych znajdujących się w zarządzie miasta.
Dzięki temu inwestorzy oraz mieszkańcy Warszawy będą mogli sprawniej uzyskać niezbędne pozwolenia i uzgodnienia, co pozytywnie wpłynie na rozwój miasta z poszanowaniem jego historycznego dziedzictwa.
Nowa struktura podziału kompetencji wejdzie w życie już 1 marca 2025 roku, a w najbliższych miesiącach będą prowadzone działania informacyjne dla mieszkańców i inwestorów, aby zapewnić płynne wdrożenie nowych regulacji.
