REDAKCJA

REKLAMA

POLITYKA PRYWATNOŚCI

Wystawa internetowa: Dwa Światy. Losy mieszkańców Warszawy wysiedlonych do Krakowa

Strona główna Informacje Wystawa internetowa: Dwa Światy. Losy mieszkańców Warszawy wysiedlonych do Krakowa

Jakże nienawidziłam wtedy Krakowa, za jego zamknięte drzwi ciepłych niezburzonych domów, za samotność, za inność, za odległość od mojej Warszawy, za jej gruzy… A równocześnie wdzięczna mu byłam w głębi serca za możność nauki, której bardzo byłam spragniona po tylu latach.
Warszawianka z Krakowa (Zbiór pamiętników nadesłanych na konkurs „Czym był i czym jest dla mnie Kraków” 1970, Zbiory Polskiego Towarzystwa Socjologicznego – Oddział w Krakowie)

5 października 1944 r. do Krakowa, stolicy i drugiego co do wielkości ośrodka miejskiego Generalnego Gubernatorstwa, przybył pierwszy transport wysiedlonych ze swojego miasta warszawiaków. Tylko tego dnia przywiezionych zostało 3700 osób. Często ich jedynym bagażem była torba z przedmiotami uratowanymi przed grabieżą i ubranie, w którym zostali wygnani z domów.
Kapitulacja Warszawy oznaczała gehennę dla tysięcy jej mieszkańców. Wysiedleni na rozkaz Hitlera z miasta przeznaczonego do unicestwienia, znaleźli się w dramatycznej sytuacji. Żołnierze walczący w powstaniu zostali osadzeni w obozach jenieckich, zaś cywilni mieszkańcy zburzonego miasta trafiali do obozów koncentracyjnych, byli wywożeni na roboty do Rzeszy lub kierowani do innych ośrodków miejskich, trafiając pod opiekę miejscowej ludności lub organizacji charytatywnych. Z racji liczby wysiedleńców zadanie udzielenia im pomocy było największym tego rodzaju wyzwaniem, jakiemu należało sprostać w czasie okupacji na ziemiach polskich.

Kraków tymczasem napełniał się po brzegi napływającymi z Warszawy uciekinierami. Każdy wyobrażał sobie, że tam jedynie znajdzie jakiś przytułek, zatrudnienie lub co najmniej opiekę. Nie liczono się, a raczej nie zdawano sobie sprawy, że właśnie Kraków stał się od dłuższego czasu miastem do niemożliwego stopnia przeludnionym, że w nim skoncentrowane były władze wszelakiego autoramentu, że wreszcie przewidywanym był jako punkt oparcia dla wojska, i to wojsko żądało od władz cywilnych opróżnienia całych dzielnic specjalnie dla celów wojskowych, a także z tymi celami związanego wysiedlenia wszystkich nie mających specjalnego powodu do przebywania w tym mieście. Zameldowanie i otrzymanie prawa zamieszkiwania, chociażby nawet czasowo, było związane z tysięcznymi formalnościami i nieraz zupełnie niemożliwe do uzyskania. Niemniej, a może tym bardziej te mieszkania, które były niezapełnione po brzegi, wypełniały się szybko, a każdy z nas, który miał dużo znajomych, a przede wszystkim nie miał serca odmówić, gdy jeszcze miał wolny chociażby kawałek podłogi na ułożenie się na noc.
Adam Ronikier, Pamiętniki 1939-1945, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001.

Przygotowana przez Archiwum Narodowe w Krakowie prezentacja pokazuje mało znany aspekt konsekwencji powstania warszawskiego, jakimi były wysiedlenia i cierpienia warszawskiej diaspory podczas ostatnich trudnych wojennych miesięcy. Pokazuje historię spotkania warszawiaków z Krakowem przez pryzmat zachowanych w Archiwum Narodowym w Krakowie źródeł, począwszy od suchych statystycznych zestawień po dramatyczne listy uchodźców. Spotkanie wypędzonych jesienią 1944 roku z ruin swojego miasta, ograbionych warszawiaków z mieszkańcami Krakowa, na których wojna nie odcisnęła aż takiego piętna, było spotkaniem dwóch światów. Wystawa prezentowana jest w przestrzeni internetowej na stronie Archiwum Narodowego w Krakowie.
Zapraszamy: http://www.ank.gov.pl/dwaswiaty/index.html

MI 23a10

Wiadomości

Nowy park w Warszawie coraz bliżej

Trwa budowa parku linearnego Suwak. Gotowa jest już część alejek spacerowych, posadzono też większość drzew i część zieleni niskiej....

Totalbud osiąga stan surowy zamknięty Markowego Targówka

Stołeczna spółka generalnego wykonawstwa Totalbud SA osiągnęła stan surowy zamknięty budynku mieszkalnego Markowy Targówek w Markach przy ulicy Kosynierów. Zlokalizowany w...

Studio Zdrofit – w Warszawie powstał pierwszy inteligentny klub fitness

W warszawskim Wilanowie powstał pierwszy butikowy klub Studio Zdrofit, którego znakiem rozpoznawczym jest nowoczesna technologia. Studio funkcjonuje...

Kolejny etap projektu Modern Mokotów. Archicom dokupuje sąsiadujące z inwestycją grunty

Warszawska inwestycja Modern Mokotów, w której za realizację segmentu mieszkaniowego odpowiada Archicom, wkracza w kolejny etap. Deweloper zawarł umowę przedwstępną...

Otwarcie mostu nowego mostu już jutro!

Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski w trakcie dzisiejszej debaty z kandydatami na Prezydenta Warszawy powiedział, jutro zostanie otwarta dla mieszkańców i turystów kładka...

Plac Bankowy będzie jeszcze bardziej zielony

ZDM sadzi nowe drzewa i krzewy w narożniku placu przy ul. Elektoralnej. Nasadzenia są uzupełnieniem zeszłorocznych robót, podczas których na placu...

Polecane

Konwiktorska Residence – najlepszy adres w sercu Warszawy

Przy Konwiktorskiej 4, zaledwie kilkadziesiąt metrów od Starego Miasta, powstaje kameralny apartamentowiec Konwiktorska Residence. W budynku znajdzie się tylko 78 luksusowych apartamentów....

18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski już w najbliższą niedzielę!

Już w najbliższą niedzielę, 24 marca, w stolicy wystartuje 18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski oraz New Balance Bieg Na Piątkę. Na starcie...

Ruszają zapisy do 3. edycji Wbiegnij na Varso Tower

Sportowi amatorzy i profesjonalni zawodnicy ponownie zmierzą się ze schodami najwyższego budynku w Unii Europejskiej. Dziś od godz. 14:00 biegacze mogą...

Wernisaż najlepszych prac uczestników i zwycięzców Warszawskiego Maratonu Fotograficznego

11 marca 2024 r. odbył się uroczysty wernisaż zdjęć uczestników 4. edycji Warszawskiego Maratonu Fotograficznego, organizowanego przez kawiarnie Green Caffè Nero. Motywem...

Wiosna coraz bliżej. Centrum Praskie Koneser z mnóstwem różnorodnych wydarzeń

Przyciągające wystawy, kreatywne warsztaty, kulinarne doznania i jeszcze więcej rozmaitych atrakcji. Centrum Praskie Koneser w Warszawie z przytupem wita najpiękniejszą porę roku....

Bieg Na Szczyt Rondo 1 próbą generalną przed mistrzostwami świata

16 marca odbędzie się 12. edycja Biegu Na Szczyt Rondo 1, czyli kultowego biegu po schodach na 37. piętro warszawskiego biurowca...