Belgijska pracownia Bygg Architecture do konkursu zgłosiła projekt Ogrodu Toda. Konkurs zorganizowała Fundacja Pamięć i Przyszłość. Projekt zdobył honorowe wyróżnienie jury konkursowego.
To jeden z ciekawszych projektów zgłoszonych do konkursu. Belgijska pracownia Bygg Architecture i KruitKok wziął udział w konkursie na Upamiętnienie Polaków ratujących Żydów podczas niemieckiej okupacji. Upamiętnienie zlokalizowane ma być w parku przy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.
Ogród Toda
Toda (הדות) to hebrajskie słowo oznaczające “dziękuję”, które posłużyło jako nazwa dla upamiętnienia. Ogród Toda jest żywym pomnikiem pokazującym wdzięczność za najwyższe poświęcenie Polaków, którzy nieśli pomoc Żydom, często za cenę własnego życia. Ogród będący częścią nowego parku otaczającego muzeum, ma za zadanie być iskrą w dialogu o roli ludzi w społeczeństwie. Nie w sposób ponury lecz poprzez pełną życia przestrzeń. Park integruje przestrzeń wokół muzeum z otaczającą tkanką miejską.
Temat konkursu jest bardzo złożony i trudny, w związku na wielowątkowość i trudną historię Żydowsko-Polska, dlatego zależało nam na stworzeniu przestrzeni, która będzie łączyć a nie dzielić, będzie zapraszać do celebracji życia a jednocześnie dawać możliwość do kontemplacji nad nim. Inspiracją do stworzenia projektu było słowo „Dziękuję”, w 5 językach (językach potomków uratowanych Żydów, jeddish, hebrew, polski, angielski i rosyjski). Słowa te, jak fale dźwiękowe jako graficzna interpretacja ścieżek w ogrodzie Toda – ogrodzie wdzięczności. Wdzięczności. Ścieżki te się łączą, dochodzi jeszcze woda płynąca z dwóch stron, czyli między kulturowy, wielowarstwowy dialog. – wyjaśnia Piotr Szcześniak, architekt z pracowni Bygg Architecture.
Złożoność relacji pomiędzy społeczeństwami, państwami i nacjami została uchwycona poprzez nakładające się na siebie różne aspekty upamiętnienia i parku.
• Wdzięczność jest wyrażona poprzez trzy ścieżki, których kształt jest graficzną interpretacją fal dźwiękowych słowa „Dziękuję” w pięciu różnych językach. Odwiedzający mogą po nich spacerować, siedzieć na ławkach, kontemplować lub zwyczajnie cieszyć się parkiem, słońcem i życiem. ścieżki Ogrodu Toda pokryte są fluorescencyjną farbą, dzięki czemu nocą rozbłyskają one niezliczoną liczbą świateł, które symbolizują nie znaną liczbę ratujących oraz ocalałych.
• Dialog jest ukazany poprzez dwa strumienie wody, których źrodła znajdują się przy wejściach, które spotykają się wielkim rozlewisku, pośrodku głównej ścieżki. Poziom wody zmienia się w zależności od ilości opadów.
• Życie jest odzwierciedlone w krajobrazie otaczającym ścieżki. Składają się na niego niewielkie pagórki pokryte roślinnością o zróżnicowanej wysokości. Roślinność jest niezależna od układu terenu i ścieżek, tworząc przestrzenie otwarte a czasem miejsca zaciszne i intymne.
• Intymność jest stworzona poprzez potrójny rząd drzew otaczający Ogród Toda z trzech stron. Muzeum tworzy czwartą ścianę tego wnętrza. Drzewa są przejściem z ruchliwej tkanki miejskiej do wyciszonego ogrodu. Przestrzeń pod drzewami jest miejscem dla siłowni na świeżym powietrzu, ścieżki rowerowej, oraz wielu innych funkcji przyciągających okolicznych mieszkańców. Wewnętrzny ogród jest wyraźnie oddzielony niskim betonowym murkiem stanowiącym będącym jego krawędzią ale również służącym jako siedzisko.
