Lekiem dla zniszczonej tkanki ma być nowe centrum dzielnicy na terenie osiedla Międzylesie. Pomysły na to, jak powinno ono wyglądać szuka Medusa Group, zespół doświadczonych architektów ze Śląska.
Wawer nazywany jest zielonymi płucami Warszawy. W centralnym ich punkcie widać jednak niepokojące zmiany. Powojenny przemysł – wówczas oddech innowacyjności i nowoczesności – był dumą dzielnicy. Przez kolejne dziesięciolecia mocno wyeksploatował jednak centralny fragment dzielnicy, a pojawiająca się tam rozproszona, niefunkcjonalna dziś zabudowa zaburzyła pierwotny obraz Wawra.
We wspomnieniach dawnych mieszkańców dzielnicy przeważają jednak obrazy miejsca jako oazy zieleni. Do tych właśnie wspomnień chce się odwołać zespół doświadczonych projektantów Medusa Group, szykujących projekt uzdrowienia kwartału zlokalizowanego w centrum. Lekiem dla zdewaluowanej części osiedla Międzylesie ma być ekologia, czytelna komunikacja i próba tworzenia wielopokoleniowej społeczności.
To pomysły architektów z Medusa Group, którzy w swoich realizacjach wielokrotnie udowadniali, że kierując się rozsądkiem i potrzebami mieszkańców nie można się pomylić. Tak było m.in. z projektem nowoczesnej i funkcjonalnej dzielnicy Mieszkaj w Mieście – Osiedle Wizjonerów w Krakowie. W Warze Medusa też dostrzegła szansę na odwrócenie negatywnych skutków, wywołanych przez przemysł. Wymaga to jednak wnikliwego wywiadu i postawienia trafnej diagnozy. Dlatego w rozmowach z mieszkańcami przedstawią wkrótce swoje wstępne koncepcje i zderzą je z ich oczekiwaniami.
Rewitalizacja Wawra objąć ma poprzemysłowe tereny przy ul. Pożaryskiego, zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie urzędu dzielnicy i centrum handlowego Ferio. Nowe centrum ma być sercem Wawra, wpisującym się w trendy współczesnej urbanistyki, wykorzystującym nowoczesne technologie i co najważniejsze – skąpanym w zieleni, która stanowić ma aż 39 proc. powierzchni projektowanego terenu, wobec dzisiejszych 2 proc.
Zieleń i ekologia są punktem wyjścia dla wszelkich działań projektowych nowego centrum Wawra, który uchodzi zresztą za jedną z najbardziej zielonych dzielnic Warszawy. Czytelne strefowanie funkcji, handel i usługi w parterach budynków mieszkalnych, dbałość o jakość przestrzeni publicznych – zielonych wysp, placów zabaw, alejek z ławkami oraz parków – to przejaw projektowania z uwzględnieniem odmiennych potrzebach dzieci, młodzieży i seniorów.
Zaczynem nowego życia będą trzy budynki mieszkalne z ogólnodostępnymi zielonymi dziedzińcami i ogrodami deszczowymi. Kształtowana amfiteatralnie zabudowa miałaby trzy piętra od strony ul. Pożaryskiego, wzrastając do sześciu od strony fabryki ABB.
Wizja Wawra XXI wieku uwzględniać ma doświadczenia i światowe trendy w projektowaniu osiedli zielonych, które projektanci z Medusy zdobywali m.in. we współpracy z takimi architektami ja Bjarke Ingels ze słynnej grupy BIG. Wstępne założenia projektowe przewidują zachowanie istniejącego drzewostanu wokół budynków i uzupełnienie go o trawiaste wydmy, zielone balkony i dachy ze szklarniami do uprawy warzyw i ziół czy ule, przeznaczone do użytku mieszkańców. Eko-trendy stosowane z powodzeniem w osiedlach mieszkalnych w Holandii czy w krajach skandynawskich, a także w krakowskim projekcie Mieszkaj w Mieście – Osiedle Wizjonerów, mogą rozkwitnąć w centrum Wawra.
Architekci chcą tym samym zachęcić do podobnych działań zapraszając do współpracy sąsiadów. Liczą na to, że dobre przykłady na nowo zagospodarowanym terenie zaowocują współpracą m.in. z właścicielami fabryki ABB, której dachy mogłyby zmienić się w przyszłości w ogrody z panelami słonecznymi.
Kluczowym elementem nowego zagospodarowana terenu mają być przestrzenie wokół budynków, zielone kieszenie dziedzińców, na których powstanie infrastruktura do rekreacji i wypoczynku. Podstawą życia dzielnicy ma być plac miejski z wygodnymi drewnianymi meblami, trybuną i miejscem na targi śniadaniowe. W planie jest nawet rozbudowa pobliskiej szkoły podstawowej i połączenie jej ścieżką rowerową z centrum dzielnicy.
Powstanie wielofunkcyjnej przestrzeni z lokalami usługowymi i przestrzeniami wspólnymi odegrać ma istotną rolę w procesie przekształcenia Międzylesia w żywe, pełne dobrej energii miejsce, skłaniające do nawiązywania relacji sąsiedzkich.
Kompleksowe podejście do zmęczonej dzielnicy Warszawy architektów ze Śląska, którzy jak nikt inny czują problemy poprzemysłowych terenów, może stanowić remedium na zabliźnione rany Wawra. W perspektywie dziesięcioleci jego nowe wielofunkcyjne centrum ma szansę stać się najważniejszym forum rozwoju dzielnicy, a zarazem kolejnym z przykładów udanej rewitalizacji zdegradowanego fragmentu dzielnicy.
Wstępna koncepcja projektowa, uwzględniająca możliwości przestrzenne tego obszaru Wawra zostanie poddana konsultacjom społecznym.
lokalizacja: Warszawa, ul. Pożaryskiego
architekci: Przemo Łukasik, Łukasz Zagała
współpraca autorska: Leszek Fliciński, Natalia Gurak, Monika Muszyńska, Paulina Słocińska,
