Unia Europejska podzieliła Mazowsze na dwa odrębne rejony: Warszawę z dziewięcioma sąsiednimi powiatami i pozostałą część województwa. Rozporządzenie o podziale Mazowsza będzie obowiązywało od stycznia 2018 roku.
To przełomowa decyzja, która dzięki podziałowi Mazowsza na dwa regiony zwiększy szanse na otrzymanie pieniędzy z z funduszy spójności w kolejnym rozdaniu unijnej kasy, po 2020 roku. Rozporządzenie to jest rezultatem rundy rewizji wspólnej Klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS), obowiązującej na podstawie Rozporządzenia (WE) 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r., ustanowionej w celu zbierania, opracowywania i rozpowszechniania porównywalnych statystyk regionalnych na obszarze Unii Europejskiej (tzw. rewizja NUTS 2016).
W odniesieniu do podziału statystycznego Polski na jednostki NUTS wprowadzone zostały zmiany w podziałach statystycznych wszystkich poziomów.
Na poziomie NUTS 2 województwo mazowieckie, stanowiące dotychczas jedną jednostkę statystyczną tego poziomu, zostało podzielone na dwie jednostki statystyczne:
- region Warszawski stołeczny – obejmuje Warszawę wraz z dziewięcioma powiatami: legionowskim, mińskim, nowodworskim, otwockim, wołomińskim, grodziskim, piaseczyńskim, pruszkowskim i warszawskim zachodnim;
- region Mazowiecki regionalny – obejmuje pozostałą część województwa mazowieckiego.
Liczba jednostek tego poziomu wzrasta z 16 do 17. Jednocześnie zmianie uległa nazwa poziomu na „regiony” (dotychczasowa nazwa to „województwa”).
Konsekwencją zmiany podziału Polski na jednostki NUTS 2 jest modyfikacja podziałów na pozostałych poziomach. Na poziomie NUTS 1 zmiana polega na:
- utworzeniu nowej jednostki obejmującej samo województwo mazowieckie: makroregionu województwo mazowieckie;
- zmianie granic dotychczasowych regionów centralnego i wschodniego – makroregion centralny w nowych granicach obejmuje województwo łódzkie i świętokrzyskie, a makroregion wschodni – województwo podlaskie, lubelskie i podkarpackie;
- wprowadzeniu nowej nazwy tego poziomu – „makroregiony” (dotychczasowa nazwa to „regiony”).
Liczba jednostek poziomu NUTS 1 w Polsce wzrasta z 6 do 7.
Zmiany dostosowawcze na poziomie NUTS 3 polegają na:
- przyłączeniu powiatu garwolińskiego do podregionu siedleckiego (dotychczas w podregionie warszawskim wschodnim);
- przyłączeniu powiatu nowodworskiego do podregionu warszawskiego zachodniego (dotychczas w podregionie warszawskim wschodnim);
- utworzeniu nowego podregionu żyrardowskiego obejmującego powiaty grójecki, sochaczewski i żyrardowski (dotychczas wszystkie w podregionie warszawskim zachodnim).
Liczba jednostek poziomu NUTS 3 w Polsce wzrasta z dotychczasowych 72 do 73.
Zmiany w podziale NUTS wprowadzone rozporządzeniem Komisji Europejskiej zaczną obowiązywać z dniem 1 stycznia 2018 r.
Polskie województwa w latach 2007 -20012 należały do najsłabiej rozwiniętych w Unii Europejskiej. Największe dysproporcje obejmowały województwa wschodnie oraz województwo Mazowieckie. Jednak w obecnej perspektywie finansowej Mazowsze znalazło się w grupie regionów lepiej rozwiniętych. W praktyce istniało duże ryzyko, że zostanie przyznana mniejsza pula środków po 2020 roku. Dotyczy to regionów w całej UE, w których PKB na mieszkańca przekracza 75 proc. średniej unijnej.
Po statystycznym podziale Mazowsza, po 2020 r. Polska będzie miała 17 regionalnych programów operacyjnych, a nie jak teraz – 16.
Źródło GUS, Fot: Tomasz Reich, GUS
