Przekazanie działki w formie darowizny to jedna z najpopularniejszych metod przeniesienia własności nieruchomości wśród członków najbliższej rodziny. Proces ten wymaga spełnienia szeregu formalności, w tym sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego. Darowizna działki wiąże się również z określonymi wydatkami oraz zobowiązaniami podatkowymi. W niektórych sytuacjach możliwe jest jednak skorzystanie ze zwolnienia z podatku, co pozwala uniknąć dodatkowych opłat.
Co to jest umowa darowizny działki?
Darowizna działki to czynność prawna polegająca na bezpłatnym przekazaniu nieruchomości przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Oznacza to, że obdarowany nabywa własność nieruchomości bez konieczności uiszczania zapłaty. W praktyce jest to często stosowane rozwiązanie wśród członków rodziny, umożliwiające przekazanie majątku bliskim osobom, np. dzieciom, wnukom, małżonkowi czy rodzeństwu.
Podstawowym dokumentem potwierdzającym przeniesienie własności jest umowa darowizny działki, która musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. W przeciwnym razie nie będzie miała mocy prawnej. Darczyńca ma prawo odwołać darowiznę, jeśli nie została jeszcze wykonana, gdy jego sytuacja finansowa znacznie się pogorszyła. Darczyńca może również cofnąć darowiznę, nawet jeśli została już zrealizowana, w sytuacji, gdy obdarowany wykazał się wobec niego rażącą niewdzięcznością.
Jakie dokumenty są potrzebne do sporządzenia aktu notarialnego?
Aby skutecznie dokonać darowizny działki, konieczne jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów, na podstawie których notariusz sporządzi akt notarialny. W tym miejscu należy wspomnieć, że nieruchomość gruntowa, jaką jest działka to wyodrębniona część powierzchni ziemi, stanowiąca samodzielny przedmiot własności. Może składać się z kilku odrębnych działek ewidencyjnych, które nie muszą być położone obok siebie.
W przypadku darowizny działki osoby fizyczne muszą dostarczyć do kancelarii notarialnej aktualny dokument tożsamości, taki jak dowód osobisty lub paszport. Niezbędne jest także przedstawienie dokumentu potwierdzającego prawo własności do nieruchomości. Do sporządzenia aktu notarialnego konieczne jest również uzyskanie zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego, które potwierdza, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony, że nabycie podlega zwolnieniu z podatku lub że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.
Jaki dokument może być podstawą nabycia działki?
Podstawą nabycia nieruchomości jest dokument potwierdzający jej własność. Może to być wypis aktu notarialnego, przykładowo umowa sprzedaży lub darowizny, prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia lub inny dokument potwierdzający przeniesienie prawa własności.
Jakie dane są wymagane do sporządzenia umowy darowizny działki?
Do sporządzenia umowy darowizny nieruchomości są wymagane pełne imię i nazwisko, imiona rodziców, numer PESEL, a także stan cywilny, określony jako panna/kawaler, zamężna/żonaty, rozwiedziona/rozwiedziony lub wdowa/wdowiec. Konieczne jest podanie adresu zamieszkania oraz, jeśli jest inny, adresu do doręczeń. Wymagane są również informacje dotyczące dokumentu tożsamości, takie jak jego rodzaj (np. dowód osobisty, paszport), numer oraz termin ważności. Dodatkowo należy wskazać obywatelstwo oraz stopień pokrewieństwa lub powinowactwa między stronami umowy darowizny.
Dodatkowe dokumenty potrzebne do przepisania działki
W przypadku zawarcia umowy darowizny działki są wymagane dodatkowe dokumenty. Jeśli nieruchomość ma księgę wieczystą, konieczne jest podanie jej numeru. Wymagany jest również aktualny wypis z rejestru gruntów dla wszystkich działek znajdujących się w księdze wieczystej. Jeżeli nieruchomość lub jej część została poddana podziałowi, lub scaleniu geodezyjnemu, a zmiany te nie zostały jeszcze ujawnione w księdze wieczystej, należy dostarczyć ostateczną decyzję zatwierdzającą podział lub scalanie nieruchomości, wykaz zmian danych ewidencyjnych oraz aktualny wypis z rejestru gruntów dla wszystkich działek wraz z wyrysem z mapy ewidencyjnej.
Jeżeli nieruchomość jest zabudowana, wymagany jest aktualny wypis z kartoteki budynków, który uwzględnia wszystkie znajdujące się na działce obiekty. Dokument ten wydaje właściwe Starostwo Powiatowe. Ponadto w przypadku terenów leśnych w niektórych sytuacjach konieczne jest przedstawienie aktualnego zaświadczenia potwierdzającego, że nieruchomość nie jest objęta uproszczonym planem urządzenia lasu. Należy zadbać o to by wszystkie wypisy z rejestru gruntów oraz wyrysy z mapy ewidencyjnej były opatrzone klauzulą o przeznaczeniu do dokonywania wpisu w księdze wieczystej.
Od czego zależy wysokość podatku od darowizny działki?
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, przekazanie nieruchomości w formie darowizny skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego po stronie obdarowanego. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie podpisania umowy darowizny. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości ustalona przez strony w umowie, przy czym weryfikacji tej kwoty może dokonać urząd skarbowy w celu zapobieżenia ewentualnemu zaniżeniu wartości darowizny. Wysokość podatku, który należy odprowadzić do Urzędu Skarbowego, zależy także od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym.
Jakie w podatku od darowizn wyróżniamy grupy podatkowe?
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązuje podział na trzy grupy podatkowe. Przynależność, obdarowanego do którejkolwiek z nich decyduje o wysokości należnego podatku.
- Do I grupy podatkowej należą najbliżsi członkowie rodziny, czyli małżonek, zstępni (np. dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb wstępni (np. rodzice), zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowie,
- Do II grupy podatkowej zalicza się dalszych krewnych, takich jak zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie innych zstępnych,
- III grupa podatkowa obejmuje wszystkie osoby niespokrewnione z darczyńcą, które nie mieszczą się w dwóch wcześniejszych kategoriach. W ich przypadku obowiązują najwyższe stawki podatkowe.
Jaka jest wysokość podatku przy darowiźnie działki otrzymanej od rodziców?
Darowizna działki na rzecz dzieci jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn, co oznacza, że obdarowany nie musi ponosić zobowiązań podatkowych. Notariusz sporządzający akt notarialny uwzględnia to zwolnienie, potwierdzając, że obdarowany nie podlega opodatkowaniu. Zwolnienie to wynika z faktu, że dzieci darczyńcy należą do tzw. Grupy 0, której członkowie mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku pod warunkiem zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego w określonym terminie. Oprócz dzieci darczyńcy, z tego przywileju mogą skorzystać również małżonek, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha.
Jaki jest koszt umowy darowizny działki?
Koszt przepisania działki u notariusza obejmuje kilka składników. Pierwszym z nich jest taksa notarialna, której wysokość ustalana jest indywidualnie. Kolejnym wydatkiem jest podatek od spadków i darowizn, obliczany na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Dodatkowo w przypadku darowizny działki konieczne jest uiszczenie opłaty sądowej za dokonanie wpisu własności w księdze wieczystej. Jej wysokość określa ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Sporządzenie wypisów aktu notarialnego wiąże się z dodatkową opłatą wynoszącą 6 zł netto (7,38 zł brutto) za każdą rozpoczętą stronę.
Podsumowanie
Osoby, które chcą zgodnie z prawem przenieść własność działki na inną osobę, muszą udać się do kancelarii notarialnej w celu sporządzenia umowy darowizny nieruchomości. Notariusz, na podstawie dostarczonych przez strony dokumentów, przygotowuje akt notarialny. Sporządzenie umowy darowizny wiąże się z pewnymi kosztami, na które składają się m.in. taksa notarialna oraz podatek od spadków i darowizn. Warto pamiętać, że osoby należące do Grupy 0, mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku, pod warunkiem zgłoszenia darowizny do Urzędu skarbowego w określonym terminie. W pozostałych przypadkach wysokość podatku zależy od wartości nieruchomości oraz grupy podatkowej, do której należy obdarowany.
Artykuł sponsorowany
